Afgelopen week werd op een school in Zoetermeer met een wel heel interessante pilot gestart: hoe leer je basisschoolleerlingen verstandig omgaan met sociale media, zonder ze gelijk in het diepe van de echte online wereld te gooien? En zonder ze direct bloot te stellen aan de dingen waar je hen liever éérst weerbaar tegen maakt? Op de Prins Florisschool werken ze als eerste Nederlandse school sinds kort met sCool: een leerplatform waarop kinderen in een veilige omgeving kunnen oefenen met de gevaren én de leuke kanten van sociale media.

Het idee achter sCool komt van Katja Schipperheijn (ThelearnScape), of eigenlijk: van haar kinderen. ‘Mijn dochter mocht van mij niet op Facebook,’ vertelt ze aan de aanwezige pers en andere geïnteresseerden. De reactie van haar dochter? ‘Als je het zo goed weet, bouw dan zelf iets!’. En zo geschiedde. In Vlaanderen maakte Katja al veel scholen enthousiast over sCool. En met een samenwerking met CBE groep en SIZO Zoetermeer van OnderwijsAdvies is nu Nederland aan de beurt.

Zo werkt het: iedere leerling een eigen rol

sCool is natuurlijk niet de eerste of enige educatieve tool die zich richt op het leren omgaan met sociale media. Maar het leerplatform heeft wel een heel specifieke opzet en ambitie: kinderen van 5 t/m 12 jaar leren in een veilige omgeving oefenen met sociale media, het hele jaar door, verweven met de dagelijkse leeractiviteiten én door zelf actief aan de slag te gaan. Zo wordt er eerst geleerd hoe ze een profiel invullen en welke gegevens ze op privé moeten zetten. Andere leerdoelen richten zich bijvoorbeeld op plannen, like-etiquette en toestemming vragen bij het plaatsen van foto’s.

Leerlingen mogen zelf dingen posten, van boekverslagen tot nieuwtjes, en daarbij krijgen ze ook een eigen verantwoordelijkheid. Er wordt bijvoorbeeld wekelijks besproken wat wel en geen respectvolle inhoud is. Bovendien wisselen de kinderen elkaar af als ICT-hulpje, een rol waarin ze voor elkaar in de gaten houden of alles nog wel volgens de regels en respectvol verloopt. Lastige kwesties of gevoelige inhoud worden niet simpelweg geblokkeerd of verboden, maar juist bespreekbaar gemaakt. Samen met de rest van de klas wordt bekeken hoe dingen op te lossen zijn en hoe de kinderen er tegenaan kijken.

Leerlingen bekijken de sCool introductiefilm en bespreken hoe je slim surft.

Van leerzaam naar sociaal

De laagdrempeligheid in combinatie met de actieve rol voor de leerlingen is misschien wel dé reden dat in ieder geval de Prins Florisschool overtuigd is – sCool is gebouwd vanuit het kind, of het nou gaat om de jonkies of de pré-pubers. Bij de lancering van sCool is de doelgroep dan ook goed vertegenwoordigd. De leerlingenraad, met daarin kinderen uit alle leergroepen en met diverse achtergronden, laat de (natuurlijk héél ouderwetse) toehoorders zien wat nou wel en niet verstandig is online. Wel cool: rekening houden met elkaar. Niet cool: zonder toestemming een herkenbare foto van iemand plaatsen.

Het platform wordt niet alleen leerzaam, maar ook gewoon leuk gevonden. Niet alle kinderen waren gelijk overtuigd. ‘Sommige kinderen vonden het eerst maar stom en wisten niet wat ze ermee moesten. Maar nu bijna iedereen er dingen op plaatst is het echt leuk,’ klinkt er uit de leerlingenraad. ‘Facebook was op dag één van haar bestaan waarschijnlijk ook niet echt leuk,’ reageert Katja. Uiteindelijk zijn het de leerlingen die het platform tot een succes maken. En dat doen ze: ter plekke wordt zelfs nog het idee geopperd om een verjaardagskalender aan sCool toe te voegen. Zo wordt het niet alleen een educatieve, maar ook een hele sociale tool.

Is veilig ook handig?

Zo’n afgesloten, veilige omgeving biedt voordelen. Kinderen krijgen de kans om te oefenen, en daardoor is er ook ruimte om fouten te maken en hierop te reflecteren zonder dat de consequenties al te heftig zijn (denk bijvoorbeeld aan nare berichten die nooit meer helemaal te verwijderen zijn). Maar in een veilige omgeving zijn ze ook afgesloten van het onveilige deel van sociale media dat net zo goed deel van de werkelijkheid is – en waar je hen met dit platform juist mee wil leren omgaan. Hoe werkt dat dan? Annemiek Vrins, ICT-coördinator op de school, legt uit: ‘We kunnen die wereld naar de veilige omgeving halen door bijvoorbeeld onderwerpen uit de actualiteit met elkaar te gaan bespreken.’ sCool is dus eigenlijk een praktische tussenwereld.

Het uiterlijk en de functionaliteit van de tool is aan te passen aan de eigen behoeften, wat wellicht ook de handigste manier is om het te gebruiken. Het blijft belangrijk om als docent of coördinator goed te kijken hoe een tool op jouw school het beste ingezet kan worden. Ook kan het nuttig zijn om het oefenen te koppelen aan de actuele, ‘echte’ wereld en te kijken welke respons er vanuit de leerlingen komt. Die hebben, als ik de leerlingenraad van de Prins Florisschool mag geloven, namelijk op veel gebieden al een duidelijke eigen mening over etiquette op sociale media. En sCool? Dat gebruiken ze nu ook zelfs buiten schooltijd om.

Bekijk voor meer informatie over sCool de website

Omroep West deed verslag van de lancering. Bekijk het filmpje en bijbehorende artikel hier

Welke kansen zie jij in een digitaal leerplatform zoals sCool?