De Week van de Mediawijsheid staat dit jaar in het teken van de rechten van het kind. Aanleiding hiervan is het 25-jarig bestaan van het Kinderrechtenverdrag. Het verdrag gaat over alles waar kinderen mee te maken kunnen krijgen, van hun geboorte tot aan hun achttiende verjaardag. In het verdrag worden echter nog geen specifieke uitspraken gedaan over de rol van media in het leven van kinderen. Daarom vraagt Mediawijzer.net met het thema ‘Recht op mediawijsheid’ aandacht voor het belang van mediawijsheid voor kinderen.

Een interessant thema waar je als docent, ouder, mediacoach of -maker met kinderen en jongeren aan de slag kan. Maar hoe? Hierbij enkele tips voor het voeren van een gesprek of discussie over mediawijsheid en de rechten van het kind.

Laat ze het ervaren

Naar mijn mening als mediacoach zijn bij het recht op mediawijsheid voor kinderen de volgende twee thema’s het belangrijkst: het recht op optimale begeleiding om mediawijs te kunnen handelen en het recht op bescherming om zich veilig in de online wereld te kunnen begeven. (Alle voorgestelde rechten lees je in dit manifest.)

Om hierover discussie te kunnen voeren via stellingen op de campagneposter moeten kinderen dit echter ook beseffen. Met name jongeren zullen waarschijnlijk snel roepen dat ze het recht hebben alle media te gebruiken en dat hun ouders/docenten niet het recht hebben zich daarmee te bemoeien. Ze weten zelf echt wel hoe het allemaal werkt en hoeven daar heus geen begeleiding bij of bescherming tegen van de oude garde.

De bedoeling van het bespreken van het recht op mediawijsheid is kinderen te laten ervaren dat ze dit wél nodig hebben. Dat ze snappen dat het belangrijk is dat ze kansen en risico’s in de online wereld gaan opmerken en daar verder over willen leren.

Laat kinderen en jongeren dus met name zelf oplossingen bedenken en ondertussen reflecteren op mediawijsheid. Laat ze individueel of in groepjes met de stellingen, cases en vragen aan de slag gaan. En bespreek daarna de conclusies.

Begeleiding om mediawijs te kunnen handelen

• Dit zijn nieuwe beroepen. Kunnen de jongeren er zelf nog meer verzinnen? Wat moet je daarvoor kunnen? Welke rol speelt internet daarin?
• Op welke verschillende manieren kunnen de kinderen online informatie krijgen voor een spreekbeurt/opdracht? Wat is de waarde van die informatie?
• Laat de kinderen een interactieve spreekbeurt maken die ze kunnen delen (laat ze hiervoor diverse online tools gebruiken).
• Laat de jongeren een profielpagina van zichzelf maken voor bijvoorbeeld stagebedrijven. Wat vertellen ze wel en niet over zichzelf en waarom?
• Laat ze verschillende filmpjes op YouTube opzoeken van how-to’s en docenten die bepaalde stof uitleggen. Vinden ze dit handig/belangrijk? Waarom?

Bescherming om veilig online te kunnen zijn

• Laat jongeren in de huid kruipen van de docent of ouder. Die maakt zich zorgen over het urenlang gamen, online pesten, sekssites kijken, Whatsappen tijdens huiswerk, enzovoorts van zijn leerling of kind. Wat kan hij of zij doen? En welke verantwoordelijkheid heeft de jongere zelf dan? Laat hen de belangrijkste punten opschrijven. Welke afspraken kunnen er gemaakt worden?
• Wat betreft veiligheid online: welke ideeën hebben de kinderen daar zelf over? Hoe zouden zij de online wereld veiliger maken? Laat ze tekenen en schrijven. Eventueel kun je de resultaten via een blog of sociale media delen met anderen zodat die er ook over na gaan denken.
• Online privacy: moet je dat kunnen beschermen? Hoe dan? Laat de jongeren nadenken over de verantwoordelijkheid van henzelf, hun opvoeders en de makers van sites. Bedenk om het concreet te maken bijvoorbeeld een case rondom zwembadfoto’s en sociale media. Of gebruik de eerder genoemde stellingen hierbij.

Bovenstaande vragen en tips kun je gebruiken om het gesprek over mediawijsheid op gang te brengen.

Meer weten over het recht op mediawijsheid? Op de site van de Week van de Mediawijsheid vind je veel informatie en tips.

Dit artikel is ook verschenen op murielwarners.nl.