Netwerk Mediawijsheid zet zich sinds 2008 in om Nederland mediawijs te maken, samen met meer dan duizend organisaties die zich inzetten op het gebied van mediawijsheid. In België werkt een vergelijkbare organisatie: Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Digitale en Mediawijsheid. Recent werd Netwerk Mediawijsheid uitgenodigd door Mediawijs voor een bezoek aan Brussel. In een dagvullend programma stond samenwerking tussen beide organisaties voorop.

Volgend jaar bestaan Netwerk Mediawijsheid en Mediawijs respectievelijk 15 en 10 jaar. Met die twee jubilea in aantocht was het een uitgelezen moment om te reflecteren op het vakgebied en nieuwe samenwerkingen aan te gaan. En ideeën uit te wisselen over hoe we elkaar in de toekomst kunnen versterken. Wat je daar als netwerkpartner van zal (kunnen) merken, lees je hier.

Het bezoek van Netwerk Mediawijsheid aan onze zuiderburen vond plaats op 9 februari. In een programma vol workshops en interactieve sessies werd er nader kennis gemaakt én uitgewisseld. We spraken elkaar over vergelijkbare campagnes (zoals MediaMasters en de Schaal van M), deelden kennis over allerhande onderwerpen en haalden inspiratie uit elkaars werkzaamheden.

De dag bestond voor een deel uit break-outsessies waar de organisaties kennis konden uitwisselen.

Ken jij het aanbod van onze zuiderburen al?

Mediawijs werd in 2013 opgericht als netwerkorganisatie naar het voorbeeld van Netwerk Mediawijsheid (destijds Mediawijzer.net). Inmiddels staat er een groot team met een belangrijke uitvoerende, coördinerende en consulterende taak. Mediawijs maakt onderdeel uit van het Belgian Better Internet Consortium. Vanuit dit project wordt onder meer een bijdrage geleverd aan de jaarlijkse Safer Internet Day. In 2020 is bovendien een speciaal team opgericht voor digitale inclusieprojecten. Het centrum voert bewustwordingscampagnes, doet onderzoek, ontwikkelt les- en leermaterialen, biedt een website over mediaopvoeding en verzorgt meerdere Mediacoach opleidingen. Daarnaast worden actief kennis, werkvormen en praktijkvoorbeelden verzameld  – in nauwe samenwerking met de Vlaamse universiteiten – en gedeeld met het  werkveld om te inspireren en nieuwe initiatieven en samenwerkingen te initiëren.

De missie van het kenniscentrum is om de inwoners van Vlaanderen en Brussel te helpen om digitale technologie en media actief, creatief, kritisch en bewust te gebruiken en begrijpen, om deel te nemen aan de maatschappij.

Projecten van Mediawijs

Mediawijs kent vier zogeheten ‘flagships’. Dat zijn de vier belangrijkste terugkerende of structurele projecten om digitale- en mediawijsheid te stimuleren: 

• De Schaal van M is een jaarlijkse wedstrijd om de titel ‘Meest mediawijze klas van Vlaanderen’ Het is een serious game, vergelijkbaar met MediaMasters in Nederland. Leerlingen en onderwijzers kunnen het hele jaar aan de slag met De Schaal van M. Tijdens de jaarlijkse wedstrijdweek in maart strijden duizenden leerlingen tussen de 10 en 12 jaar om de titel Meest mediawijze klas van Vlaanderen. Het aantal deelnemers aan de wedstrijdweek lag in 2020 op 30.000, verdeeld over 1.625 klassen. Een verdrievoudiging sinds de start in 2017.
• Nieuws in de Klas is een lessenserie over (online) nieuws. In samenwerking met o.a. de nieuwsdienst van de publieke omroep en de krantensector worden jongeren ‘nieuwswijs’ en weerbaar tegen nepnieuws gemaakt. 
• MediaNest is een uitgebreide website voor (groot-)ouders, op initiatief van Mediawijs is samenwerking met meer dan 20 partners. Verschillende artikelen zijn geordend naar onderwerp en leeftijdscategorie. ‘Wat is TikTok?’ was dit jaar één van de meest gelezen artikelen op MediaNest.be.
• De Mediacoach opleiding voor onderwijzend personeel is  inmiddels een 2.0 fase ingegaan en de doelgroep wordt uitgebreid naar o.a. lokale overheden, jeugdwerkers, bibliotheken en welzijn als sector. Bekijk al het aanbod voor mediawijze vorming voor jezelf of je organisatie. 

Trekker op gebied van digitale inclusie

Mediawijs heeft van de Vlaamse overheid een speciale opdracht gekregen om te werken aan  digitale inclusie, of e-inclusie. De digitalisering gaat ook in Vlaanderen razendsnel en voor steeds meer diensten kan of moet je online. Daarom zet Mediawijs in op wie (nog) niet meekan met de digitale snelheidstrein. Ook in organisaties en gemeenten wordt op vele manieren gewerkt  aan digitale inclusie. Mediawijs biedt daartoe verschillende tools:

• Beleidstool Digitale inclusie voor lokale besturen
• Zo start je een openbare computerruimte
• 7 bouwblokken voor een duurzaam e-inclusiebeleid

Daarnaast werkt Mediawijs samen  met  de Koning Boudewijnstichting, die sinds 2020 jaarlijks de staat van e-inclusie in België in kaart brengt in de Barometer Digitale Inclusie. En er worden verschillende events georganiseerd, zoals de netwerk- en inspiratiedag digitale inclusie in 2022 en verscheiden webinars georganiseerd. 

De teams van Mediawijs en Netwerk Mediawijsheid bij elkaar

Samen werken aan een mediawijs Nederland én Vlaanderen

Tijdens het bezoek zijn concrete afspraken gemaakt tussen beide organisaties om verdere kennisdeling, samenwerking en overleg mogelijk te maken.

“Een concrete actie die wij als MediaMasters-team met Vlaanderen hebben afgesproken is het plannen van een terugkerend communicatiemoment waarin we verder gaan met het uitwisselen van ervaringen en inspiratie.” – Micky Devente, Manager Online (Netwerk Mediawijsheid)

Meer structureel contact tussen de beide organisaties op overlappende thema’s en campagnes zorgt voor de ruimte om ervaringen en inspiratie uit te wisselen. Er komt daarvoor een buddy-lijst , zodat we makkelijker de juiste collega’s van beide kanten kunnen betrekken bij werkzaamheden. Zo zullen we elkaar eerder weten te vinden voor het delen van kennis, het signaleren van bepaalde tendensen in het mediawijsheid-landschap en het bieden van een ander perspectief.

Als concreet voorbeeld gaan we elkaar vragen om mee te lezen in o.a. nieuwe dossiers met publieksinformatie, om zo gebruik te maken van het perspectief van de ander. En Mediawijs kijkt momenteel hoe ook zij kunnen inzetten op een Week van de Mediawijsheid 2022. In de toekomst willen beide partijen meer bijdragen aan een ieders campagnes.

“Er is nog zoveel dat we van elkaar kunnen leren: hoe werk je aan het netwerk, hoe zet je een campagneweek op, hoe kun je verdiepen op thema’s zoals mediaopvoeding en digitale inclusie … En daarvoor moeten we elkaar vaker vinden.” – Andy Demeulenaere, Coördinator (Mediawijs)

Verder staat er een aantal activiteiten op de planning:

• In de samenwerking tussen Mediawijs en Netwerk Mediawijsheid worden dit voorjaar twee colleges gerealiseerd door de Universiteit van Vlaanderen en de Universiteit van Nederland. Hiermee duiken we in een tweetal actuele mediawijsheid-thema’s; de digitale kloof voor Vlaanderen en de invloed van Influencers voor Nederland. Deze worden aangeboden in de vorm van een video en podcast zijn gericht op volwassenen tussen 18 en 35 jaar. Benieuwd naar eerdere mediawijze colleges? Die kun je hier vinden:
  • Nederland: Universiteit van Nederland – YouTube
  • Vlaanderen: Universiteit van Vlaanderen – YouTube
• Op 25 maart werd een online conferentie georganiseerd die draaide om verschillende modellen voor (impact)meting van mediawijsheid. Deze conferentie was een eerste stap om de samenwerking tussen Belgische en Nederlandse onderzoekers te versterken.

Tot slot

Bij een dag intensief overleg mocht een stukje taart niet ontbreken

Met het maken van deze werkafspraken kwam een einde aan een succesvol bezoek. We willen graag onze zuiderburen bedanken voor een een geweldige ontvangst – het was een inspirerende dag vol open gesprekken (en heerlijke taart!) en een zeer gezellig diner.

Het werd opnieuw duidelijk dat beide organisaties aan precies dezelfde thema’s werken: mediawijsheid, digitale geletterdheid en inclusie. We staan daarbij voor precies  dezelfde uitdagingen in onderwijs, opvoeding, wijk & buurt, zorg & welzijn, overheden en beleidsmakers.

En tot slot: we zijn zeer onder de indruk van wat onze collega’s in Vlaanderen hebben weten neer te zetten. Mediawijs is uitgegroeid tot een grote, impactvolle organisatie. De overheersende gedachte is dat we veel van hen kunnen leren.

Neem een kijkje op de website Mediawijs.be om nóg meer te weten te komen over het werk van onze zuiderburen.