Hoe zorg je dat een film of game waardevol is voor kinderen? Welke helden bied je hen om zich aan op te trekken en hoe creëer je betekenis? En hoe zorg je ervoor dat jouw mediaproduct kinderen bereikt? Al deze vragen, en veel meer, kwamen aan bod tijdens het Cinekid Industry Forum op 24 oktober: 45 sprekers, 15 tafels en een zaal vol internationale mediaprofessionals. Benieuwd hoe dat eraan toe ging?

Het thema van het kindermediafestival Cinekid is dit jaar: ‘De Mediajungle’. Kinderen moeten zich vandaag de dag een weg banen door een onoverzichtelijke jungle van media-aanbod: duizenden kinderspeelfilms, 2,5 miljoen kinderapps, miljoenen YouTube-filmpjes. Volgens directeur Floor van Spaendonck moeten kinderen (en ouders) wegwijs worden gemaakt in deze wildernis. Stel een kijklijst op voor scholen, zorg dat jouw mediaproduct waarde biedt en laat kinderen niet alleen consumeren, maar ook zelf media maken!

Maar liefs vijftien thema’s komen tijdens het Cinekid Industry Forum aan bod: van Trust your inner critic tot Screen disruptors en van Keeping it real tot Creating fantasy worlds. Mediaprofessionals ontdekken alles over best-practices, nieuwe trends in storytelling en het bereiken van je publiek. Alles om maar waarde toe te kunnen voegen aan die beruchte mediajungle.

Mediawijsheid in de jungle

Ik bezocht het Cinekid Industry Forum namens co-host Mediawijzer.net. Het liefst was ik bij alle vijftien thema’s aangeschoven, maar ik heb mij moeten beperken tot de meest mediawijze tafels: over film- en gamegeletterdheid, over de impact van verhalen en rolmodellen op het denken van kinderen en over de waarde van slow media.

Why so serious?

Ik schuif aan bij René Glas, universitair docent New Media and Digital Culture. Hij vertelt ons over gamegeletterdheid, of ludoliteracy. Er is enorm veel kennis over het waardevol inzetten van games. Maar door gebrek aan waardering voor en kennis over games, zie je dit nog maar weinig terug in bijvoorbeeld het onderwijs. Met games kun je aan het denken zetten, 21e-eeuwse vaardigheden aanleren en kun je kinderen ook samen laten spelen.

Gamegeletterdheid bestaat volgens Glas onder andere uit de vaardigheid om betekenis te herkennen die in games wordt doorgegeven. Software is niet neutraal! Welke gender-rollen en waarden krijgen kinderen eigenlijk voorgeschoteld? Games zijn groot onderdeel van het mediagebruik van kinderen en moeten daarom een belangrijkere rol krijgen binnen digitale geletterdheid. Moet er naast de kijklijst van Van Spaendonck, ook een speellijst komen met de beste games?

Trust your inner film critic

Aan tafel bij Anton Damen, filmjournalist en gamerecensent, krijgen we een mini-workshop filmgeletterdheid. We analyseren filmfragmenten uit Assepoester tot aan Deux jours et une nuit. Welke middelen kun je inzetten om betekenis in films of games over te brengen? Damen wijst ons op montage, mis-en-scène, kleur en geluid. En bovenal op de enorme impact van het cameraperspectief. Toon de wereld door de ogen van het kind om de kijker écht te laten ervaren wat het kind beleeft. Als je aandachtig kijkt naar films en games, zie je welke elementen betekenis creëren. Dat is nuttige kennis voor mediamakers, maar net zo belangrijk voor kinderen als onderdeel van beeldgeletterdheid.

Building meaningful stories

Media zijn niet alleen een weerspiegeling van de maatschappij, maar hebben ook de kracht om onze maatschappij vorm te geven. “Hoe zien de vrouwelijke helden eruit in kindermedia die de toekomst vormgeven?” Dat is de vraag die Gemma Jones, adjunct-directeur bij Space Doctors, stelt aan de mediaprofessionals aan tafel. Waar vrouwelijke helden vroeger nog afhankelijk waren van de bevestiging van een prins, haalt een hedendaagse held de bevestiging uit haarzelf. Grenzen worden doorbroken en het onafhankelijk individu staat centraal.

Hoe vooruitstrevend wil jij zijn met jouw mediaproduct? Kies je voor het bevestigen van de huidige dominante boodschap, of bouw je mee aan een boodschap voor de toekomst? Of zit je daar ergens tussenin? Aan de hand van semiotisch denken en cultuuranalyse, laat Jones zien hoe je jouw positie kunt bepalen. Daarna kun je aan de slag met het ‘bouwen’ van jouw boodschap.

Take it slooow…

Kinderen consumeren media op topsnelheid. Niet zo gek, als je alleen al het enorme aanbod op sociale media voorbij ziet komen. Verleren zij daarmee focus en aandacht voor details om hen heen? Aan deze tafel, met het thema ‘Take it slooow…’, bespreken we hoe we kinderen rust en concentratie kunnen brengen, door media anders vorm te geven. Anja Dinhopl (Facebook) en Charlotte Bushell en Rob Jenkinson (CBBC Children’s) delen hun best-practices.

Dinhopl onderzoekt slow media voor Facebook. Facebook wil jongeren dieper betrekken bij wat ze zien en met wie ze interacteren. Zo probeert Instagram overmatig mediagebruik tegen te gaan. En zo biedt MessengerKids de mogelijkheid om samen te creëren. Bushell en Jenkinson vertellen over CBBC’s DayDreams: een ‘mindfulness light’-programma voor kinderen van 0 tot 3 jaar. Slow media blijkt een gat in de markt, in een tijd waarin media steeds sneller worden; in de chaotische mediajungle.

De beste digitale kindermedia in de spotlights

Het Cinekid festival probeert als een gids door de jungle te zijn. Het toont de beste mediaprojecten van het afgelopen jaar én leert mediamakers om nog betere producten te maken. Met dit verslag heb ik een inkijkje kunnen bieden in het Cinekid Industry Forum; daarnaast vonden er nog talloze andere workshops, exposities en prijsuitreikingen plaats.

Na afloop van het Cinekid Industry Forum werden de Cinekid Media Awards uitgereikt aan de beste digitale kindermedia van Nederland. Hier reikte Mediawijzer.net met veel genoegen de Gouden Guppy uit aan Luqo Spellenreeks. Dat is volgens de vakjury het beste digitale kindermediaproduct voor ukkies van 2018. Daarnaast werden ook de Gouden Kolibrie en de Gouden Leeuw uitgereikt. Met deze feestelijke uitreiking werd de dag op toepasselijke wijze afgesloten: dit zijn voorbeelden van mediamakers die het verdienen uitgelicht te worden. Zij maken media waar de Cinekid-gids kinderen graag naartoe leidt.

≫ Benieuwd naar de winnaars van de Cinekid Media Awards 2018?

≫ Lees het interview met Gouden Guppy-winnaar Luqo