Voor de vijfde keer op rij organiseerde Stichting Digisterker op 11 oktober 2018 de Digisterkerdag. Dit keer in COMM, het nieuwe Museum voor Communicatie in Den Haag. Het thema dit jaar was ‘Allemaal digitaal? Meedoen in de digitale samenleving’. Wij kijken terug op een geslaagde en inspirerende dag en ik deel met dit verslag graag de inzichten.

Ochtendprogramma

Welkom en opening
Dagvoorzitter Saskia Paulissen opende het ochtendprogramma. Zij trad op als gespreksleider tussen de diverse programma-onderdelen en sprekers. Kennismaken met elkaar en kennisdelen was deze ochtend een belangrijk onderdeel. Naast dagvoorzitter en spreker is Saskia Paulissen ook flirtcoach. Dit was te merken aan de speelse manier waarop de deelnemers deze ochtend met elkaar werden verbonden. Dit leverde veel dynamiek op in de zaal.

Inleiding dagthema
In de inleiding op het programma ging Piet Boekhoudt, directeur van Stichting Digisterker, in op het dagthema ‘digitale inclusie’. Met een korte terugblik op bijna 5 jaar Stichting Digisterker, liet hij zien hoe digitale inclusie de afgelopen jaren maatschappelijk gezien steeds belangrijker is geworden.

Ook ging hij in op de rol van het Digisterker-cursusprogramma daarin, waardoor mensen kennis maken met de digitale overheid, er mee leren werken, er hun digitale vaardigheden mee ontwikkelen en (weer) mee kunnen doen. Verder blikte hij aan de hand van het dagprogramma vooruit op toekomstige ontwikkelingen.

NL DIGIbeter
Voor de zomer is NL DIGIbeter verschenen; de Agenda van de Digitale Overheid. Rob de Werd, lid directieteam Informatiesamenleving en Overheid, blikte terug op de totstandkoming van de agenda en legde uit waarom ‘digitale inclusie’ een belangrijk speerpunt is. Door verdergaande digitalisering in de samenleving verandert ook de manier waarop de overheid impact heeft op maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om het verkennen van andere werkwijzen en het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden. De agenda is nadrukkelijk een startdocument en een uitnodiging aan partijen om mee te doen.

Digitale ongelijkheid
Christine Dedding, Associate Professor Participatie en Co-creatie bij het VUMC, liet de deelnemers inzien hoe Amsterdamse minimagezinnen geraakt worden door digitale ongelijkheid. Waar lopen zij precies tegenaan? Wat vinden zij belangrijk? En, hoe verhoudt dit zich tot het huidige en gewenste aanbod? Het was een warm pleidooi voor een holistische aanpak en meer samenwerking met de doelgroep.

Beter voorkomen dan genezen
Remco Pijpers, Strategisch Adviseur Digitale geletterdheid bij Kennisnet, liet in zijn presentatie aan de hand van onderzoeken en publicaties zien dat – naast volwassenen – ook veel jongeren/jongvolwassenen niet digitaal vaardig zijn. Ook liet hij manieren zien waarop het onderwijs werkt aan het vergroten van digitale geletterdheid bij kinderen en jongeren. Hij onderstreepte het grote belang hiervan om te voorkomen dat er een nieuwe generatie niet-digivaardige burgers opgroeit.

De bibliotheek als katalysator
Paul Adels, Unitmanager Markt- & Productontwikkeling bij de Bibliotheek Rotterdam, ging in zijn presentatie in op de rol van de bibliotheek in de lokale samenleving. Elke bibliotheekorganisatie verwoordt in haar missie, dat zij mensen helpt zelfstandig deel te kunnen (blijven) nemen aan de samenleving.

De bibliotheeksector voelt zich van oudsher erg verbonden met het thema ‘inclusie’. Bibliotheken bieden unieke neutrale, laagdrempelige en goed bereikbare plekken om in het hele land veel mensen te bereiken. Zij hebben de ambitie om via deze bestaande structuur nog veel meer bereik en impact te realiseren.

Samenwerking met partners op lokaal, regionaal en landelijk niveau is daarvoor een cruciale succesfactor. Paul Adels lichtte deze ontwikkeling toe aan de hand van de ervaringen van Bibliotheek Rotterdam.

Middagprogramma

Beter begeleiden – handreiking voor docenten van digitale cursussen
Onder leiding van Miryam de Hoo van CINOP maakten deelnemers kennis met de ‘Handreiking digitale vaardigheden’, die momenteel, in opdracht van Steunpunt Lezen en Schrijven, door CINOP wordt ontwikkeld . De handleiding is bedoeld voor begeleiders en coördinatoren van digitale educatietrajecten. In haar presentatie lichtte Miryam toe hoe de handleiding ingezet kan worden in de eigen lespraktijk.

De handreiking maakt inzichtelijk hoe men cursisten kan ondersteunen in het leerproces in relatie tot de verschillende niveaus digitale vaardigheden voor laagopgeleide volwassenen, zoals die afgelopen jaar in de wet (WEB) zijn opgenomen.

Doe je digiding! Jongeren en de digitale overheid
Voor jongeren in het (v) mbo heeft Digisterker de lesmodules Doe je digiding! Jongeren en de digitale overheid – (v)mbo ontwikkeld. Deze lesmodules richten zich op thema’s zoals Bijbaan, Identiteit en Studeren. Ze werken aan het vergroten van digitale informatievaardigheden, in het bijzonder in relatie tot digitale diensten van de overheid. Ze sluiten goed aan bij Burgerschap in het (v)mbo.

Samen werken aan digitale inclusie!
Belangrijke instituten als de Nationale Ombudsman, de Raad van State en het Sociaal Cultureel Planbureau waarschuwen voor de keerzijde van digitalisering van onze samenleving. Burgers die niet mee kunnen komen in de digitale ontwikkelingen, dreigen uitgesloten te worden van een volwaardige deelname. Diverse publieke en private organisaties erkennen de risico’s en werken nu samen aan ‘digitale inclusie’-initiatieven. Wat gebeurt er op dit gebied? Welke goede voorbeelden zijn er in het buitenland? Wat is er nodig om het tij te keren? En wat kunt u hierin betekenen?

Deze sessie gaf een beeld van de ontwikkelingen en roept op tot een gezamenlijke aanpak. De volgende landelijke initiatieven kwamen aan bod:

• ‘Digitale inclusie – ondersteuning van kwetsbare burgers’ (initiatief van Manifestgroep en bibliotheken)
• ‘The Good Things Foundation’ (initiatief van ECP)

» Bekijk de video met daarin Marcel Pellicaan en Jos Debeij aan het woord over dit onderwerp

Een aansprekende boodschap voor een onbereikbare groep
Met de cursus van Digisterker zetten bibliotheken zich in om burgers makkelijker toegang te geven tot digitale overheidsdiensten en een digitaal inclusieve samenleving. Het is niet altijd makkelijk om de doelgroep te motiveren om mee te doen. In deze workshop raakten deelnemers bekend met verschillende ‘persona’s’ binnen de doelgroep. En werd toegelicht hoe je bepaalde groepen laag-digivaardigen kunt bereiken. En welke PR-kanalen je hiervoor kunt inzetten.

Digisterker in de praktijk – ontwikkelingen en voorbeelden
Deze sessie ging in op de vernieuwing van het Digisterker-cursusmateriaal en het gebruik daarvan. Twee mooie praktijkvoorbeelden illustreerden de mogelijkheden.

Digisterker – ontwikkelingen

Vanaf begin dit jaar is het Digisterker-cursusmateriaal vernieuwd. Het werkboek is hertaald naar B1- taalniveau, er zijn mogelijkheden om het cursusmateriaal modulair samen te stellen en er zijn nieuwe thema’s uitgewerkt. Hierdoor kan het materiaal breder ingezet worden. De vernieuwing werd toegelicht en er werd vooruit gekeken.

Hoger bereik met Digisterker – maatwerk voor doelgroepen

Bibliotheek Lek & IJssel is met het modulair aanbieden van ‘Werken met de e-overheid’ gestart in het Taalhuis. Centraal staat de leervraag van de deelnemer, waarmee een leertraject op maat wordt aangeboden. Nieuw zijn de gerichte communicatie op basis van onderwerpen die aanspreken bij de beoogde doelgroepen én de directe betrokkenheid van de sociale partners.

Digivaardig op weg naar werk

Bibliotheek Hoorn maakt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in drie maanden tijd digivaardig. Dit doet de bibliotheek in samenwerking met Gemeente Hoorn en Werksaam Westfriesland (leerwerkbedrijf in de regio Westfriesland). Na een succesvolle pilot waar 100 mensen aan mee deden, heeft de bibliotheek een nieuwe opdracht gekregen voor 75 nieuwe deelnemers. Ook is de wens uitgesproken om dit traject structureel in te zetten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

‘Hulp om de hoek’ en ‘Digidingen-desk. Inloopspreekuur voor jongeren’
Tijdens deze sessie lichtte de Koninklijke Bibliotheek het concept van de bibliotheek als Hulp om de hoek toe. Als concreet voorbeeld daarvan wordt ingegaan op Digidingen-desk. Inloopspreekuur voor jongeren dat Digisterker heeft ontwikkeld in samenwerking met bibliotheken. Bibliotheek Zoetermeer vertelde over de lancering van Digidingen-desk in het Forum Zoetermeer, een samenwerking van bibliotheek, het Jongeren Informatie Punt (JIP) en Buurtwerk.

Vluchtelingen en de digitale overheid
VluchtelingenWerk Nederland en Stichting Digisterker hebben afgelopen jaar een gezamenlijke aanpak ‘Digisterker voor vluchtelingen’ ontwikkeld. Deze aanpak bestaat uit een website, handleiding en handige documenten die ondersteunen bij het vormgeven van een gezamenlijk aanbod. Naast de presentatie van de website en aanpak vertelden betrokkenen vanuit de Bibliotheek en VluchtelingenWerk over hun samenwerking en ervaring tot nu toe.

Top 3 Loesje posters

Tijdens de Digisterkerdag konden deelnemers meeschrijven aan een pakkende poster over het onderwerp ‘digitale inclusie’. Dit alles onder begeleiding van 2 medewerkers van Loesje. Het leverde kruidige spreuken op. Wij hebben hieruit onze top 3 samengesteld, die ik je niet wil onthouden. Je kunt de posters hieronder voor eigen gebruik downloaden [red. deze posters zijn niet meer online beschikbaar]:

1. Internet valt uit
2. Digitaal inclusieve samenleving
3. Online afspraken maken

» Bekijk ook de aftermovie, het fotoverslag en wat er op Twitter werd besproken over de Digisterkerdag 2018.

Dit verslag verscheen eerder als online magazine op digisterker.nl.