Op maandag 18 mei 2015 organiseerde Mediawijzer.net in samenwerking met Teachers Channel een expertsessie over de inbedding van mediawijsheid in het pabo curriculum. Een uitdaging voor de pabo, want wat is de juiste plek voor mediawijsheid in het pabo curriculum? Zijn er al pabo’s succesvol aan de slag met mediawijsheid en welke tools en handvatten zijn er al beschikbaar?

Tijdens deze sessie wordt gebruik gemaakt van voorbeelden van best practices, de bijdrage van experts en het gebruik van de Pabo leermiddelenbank van Teachers Channel. De Pabo expertsessie vond plaats bij Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Hierbij waren acht pabo’s vertegenwoordigd.

Leerling van de toekomst

De expertsessie start met een presentatie door Remco Pijpers (Kennisnet) over de leerling van de toekomst. Het medialandschap verandert in een rap tempo, waar doet de jeugd momenteel digitale ervaringen op en wat is het profiel van de leerling in het jaar 2032? Verwezen wordt naar de smartphone- en tabletrevolutie en gewezen wordt op de ontwikkelingen van Virtual Reality (zoals de Oculus Rift en HoloLens). Hierbij geldt ‘Het nieuwe buiten is binnen’. Ook hier zijn genoeg angsten bij ouders die denken dat hun jonge kind straks continu een VR-bril op heeft.

Kennisnet verricht samen met Mediawijzer.net nieuw kwalitatief onderzoek onder 1700 tieners (10 – 18 jaar): de rapportage Jeugd en Media 2015. Wat blijkt is dat de digitale ongelijkheid groeit onder kinderen. Afhankelijk van opleidingsniveau en inkomen van ouders komen kinderen wel of niet in aanraking met technologische mogelijkheden.

Mediawijsheid binnen digitale geletterdheid en good practices

De presentatie Don Zuiderman (Docent ICT & Onderwijs, Hogeschool van Utrecht) zoomt in op mediawijsheid voor zijn eerstejaars pabo studenten en schets daarbij een mogelijk kader hoe mediawijsheid kan worden ingedeeld binnen digitale geletterdheid als één van de 21st century skills, met daarbij zijn boodschap: blijf niet te lang nadenken over kaders, maar ga aan de slag! Hij vertoont drie good practices van concrete opdrachten die zijn eerstejaars studenten krijgen: Online publiceren, ik-tafel en een les over media.

Het probleem van veel studenten is dat ze het lastig vinden om een les over media te geven. Er zijn hier geen kant-en-klare lessen over, er is geen methode en het is een onderwerp waar nauwelijks aandacht voor is op de basisschool.

Zuiderman roept op om als Pabo te kiezen voor één model, namelijk het Mediawijsheid Competentiemodel. “Ik denk dat de huidige veelzijdigheid aan begrippen, modellen en invullingen die horen bij mediawijsheid de inbedding in de weg staat. Door met elkaar in elk geval hetzelfde model als uitgangspunt te nemen, is het veel gemakkelijker om met één verhaal naar het onderwijsveld te treden. Bovendien kunnen we zo gemakkelijker elkaars expertise benutten.”

Pabo leermiddelenbank mediawijsheid

Met de Stimuleringsregeling 2013/2014 van Mediawijzer.net heeft Teachers Channel een digitale leermiddelenbank opgezet. Teachers Channel is in feite een elektronische leeromgeving waar anderen zich kunnen professionaliseren op allerlei gebieden. Micky Jansen (eindredacteur) en Ilona Haas (projectleider) presenteren hun leermiddelenbank mediawijsheid voor pabo’s. Deze bestaat uit vier verschillende onderdelen:

1. Kenniscan – nulmeting aan de hand van vragen door CITO ontwikkeld.
2. Lesmateriaal – verzameling van bestaand materiaal over mediawijsheid, zowel voor pabo studenten als leerlingen in het basisonderwijs. Ook voor eigen professionaliteit van pabo docenten zelf. Vooral doorgeefluik naar andere sites.
3. E-learning cursussen – dit zijn complete cursussen voor professionalisering gemaakt door andere hogescholen.
4. Competentietest – soort eindmeting, self assessment.

De leermiddelenbank is nu vooral een aanzet voor iedereen om zich verder te scholen. Het is gratis voor alle pabo’s en studenten. Bovendien is de uitnodiging ook om zelf mee te ontwikkelen aan e-cursussen en materialen uit te wisselen.

Project Onderwijs2032

Als afsluiting geeft Mary Berkhout, programmamanager bij Mediawijzer.net, een toelichting op het project Onderwijs2032. Zij gelooft dat er in het onderwijs een kantelpunt lijkt aan te komen. Er lijkt gedegen interesse te zijn voor een fundamenteel andere rol van de leerkracht. Meer als coach, meer persoonlijke begeleiding van de leerling en meer gebruik van ict voor gepersonaliseerd leren. Een visiestuk dient eind 2015 te worden opgeleverd.

Berkhout geeft aan dat de vandaag deelnemende pabo’s goede voorbeelden zijn waar docenten mediawijsheid inbedden in de lessen. Zij brengt dan ook graag twee of drie van de aanwezige pabo’s in contact met Onderwijs2032 om het gesprek aan te gaan, teneinde de lobby bottom up te starten.

Enkele conclusies

Deze expertsessie wordt als zeer waardevol beoordeeld, omdat men elkaar ziet en gezamenlijk verder komt. Het is waardevol om indirecte collega’s te spreken en te merken dat een zelfde visie op mediawijsheid wordt gedeeld. Natuurlijk heeft iedereen bepaalde uitdagingen om mediawijsheid een plekje te geven in het overvolle pabo curriculum, maar in elk geval worden een aantal dingen gedeeld:

• Mediawijsheid moet op de pabo aan bod komen
• Dienen nu als groep voortrekkers verder gaan, regelmatig bijeen te komen via expertsessie, collega’s doen aanhaken en de besturen te overtuigen van de belangrijkheid van mediawijsheid
• Een symposium in het vooruitzicht te stellen voor pabo’s en studenten
• Het Platform Onderwijs2032 in contact brengen met pabo’s
• Studenten mediawijs maken

» Lees het uitgebreide verslag van de Pabo expertsessie

Voor vragen: Mary Berkhout (Mediawijzer.net) mary.berkhout@mediawijzer.net.