Afgelopen donderdag 26 maart bezocht ik TEDxAmsterdamED met als thema: the Education (R)evolution. De hele dag door waren er sprekers met verschillende achtergronden die allemaal hun eigen visie gaven op één onderwerp: het onderwijs, en hoe dat zou kunnen en moeten veranderen. In dit artikel zet ik een aantal sprekers over technologie en het onderwijs op een rij.

Afgezien van de bevlogen docenten en wetenschappers waren er ook ouders, die in actie zijn gekomen en een zinnige bijdrage leveren aan onderwijs met of zonder nieuwe media. En er waren drop-outs, hackers en al dan niet tevreden leerlingen.

En er was de wiskundige Jan de Lange, die maakte op mij de meeste indruk met een filmpje: een meisje van zeven kreeg een ingewikkeld stuk houten speelgoed aangereikt. Haar werd gevraagd uit te leggen hoe het werkt. Dat deed zij perfect.

De boodschap van Jan: geef kinderen dit soort speelgoed. Het onderwijs zou meer ruimte moeten hebben voor de spontane nieuwsgierigheid van kinderen en de bijbehorende spreekvaardigheid. Zie het als een start van de 21ste eeuwse vaardigheden en bouw door op deze nieuwsgierigheid in de klas.

Mediawijsheid

• Hanna Jochmann-Mannak heeft onderzoek gedaan naar het internetgebruik en zoekgedrag van jonge kinderen en vastgesteld dat jonge kinderen totaal niet in staat zijn om een zoekactie op internet uit te voeren. Zij pleit voor een internet met content dat wel geschikt is voor jonge kinderen. Technisch moet dat ook mogelijk zijn.

• André Haardt zag dat het internetgebruik van zijn jonge kinderen thuis enorm verschilde met de manier waarop de school nieuwe media inzet. Hij besloot dat het gamen van zijn kinderen ook aansluiting moest vinden bij het onderwijs en richtte daarom drie jaar geleden Squla op. Het gevolg: veel kinderen – ook zijn eigen – leren met Squla en vinden het nog leuk ook.

• Deborah Carter is oprichtster van NewTechKids en had een inspirerende presentatie, zij kreeg de zaal goed mee. Kinderen krijgen bij NewTechKids de kans om al vroeg kennis te maken met wat er komt kijken bij techniek. Een heel brede basis voor het opleiden van mediawijze leerlingen (lees ook het artikel over Deborah en NewTechKids ‘Technologie alleen is niet genoeg’).

• Joost Uitdewilligen maakt gebruik van virtuele realiteit om mensen onder te dompelen in een heel andere omgeving. Hij gaat er van uit dat deze beleving leidt tot meer empathie.

Onderwijs

• Volgens onderwijsdenker Yong Zhao gaat het onderwijs uit van wat er niet goed is aan leerlingen. Het huidige onderwijs is er primair op gericht om kinderen in de mal van een modelburger te persen. Yong Zhao vindt juist dat het onderwijs zich zou moeten richten op wat wél goed gaat en dat ook moet versterken.

• Hersenonderzoeker Sandra van Aalderen vergeleek onderwijs met een visser die hoopt op een goede vangst in de vorm van leerresultaten, maar die ondertussen zich niet afvraagt wat er zich onder het wateroppervlak afspeelt.

• Claire Boonstra, Operation Education, zette veel vraagtekens bij hoe ons onderwijs nu georganiseerd is. Kinderen konden vroeger tijdens de lange schoolvakanties helpen met het binnenhalen van de oogst, maar deze lange vakanties bestaan nog steeds. Tegenwoordig hebben veel kinderen juist moeite met het oppakken van het schoolritme na een lange vakantie. Boonstra vraagt zicht nog meer af: is al dat stilzitten wel goed voor de leerlingen? Waar gaat al het geld voor onderwijs naartoe? Wie is er de baas? Waar is het onderwijs voor: is dat voor een diploma of voor een baan (die later wellicht niet meer bestaat)?

• All-round onderwijsvernieuwer Graham Brown-Martin heeft de halve wereld afgereisd, het onderwijs ter plaatse bekeken en deskundigen gesproken. Als het gaat om de combinatie technologie en onderwijs, vraagt hij zich af wat het onderwijs – na dertig jaar – heeft opgeleverd. Is het niet gewoon oude wijn in nieuwe zakken? Zijn reizen en gesprekken hebben geleid tot het boek Learning Re-imagined.

De rode lijn die ik hoopte te vinden zat ém duidelijk in het enthousiasme van de sprekers. Wat ik ook zag was de overeenkomst in de verhalen van Hannah, Deborah en Jan: zij hadden het alle drie over het optimaliseren van de omstandigheden voor een goede start: hoe een jong kind zich wel thuis kan voelen op internet, hoe het kan leren over de mogelijkheden van technologie en hoe het kan leren door spelenderwijs onder woorden te brengen wat er gebeurt. Als het onderwijs dat kan bieden, dan is er hoop voor de toekomst.

Bij deze nog een bedankje voor de – voor een groot deel uit vrijwilligers bestaande- voortreffelijke organisatie.