Dit was de #WvdM 2021: zo houdt Nederland het Samen Sociaal Online

Door: Tommy de Bruijn

Webredacteur bij Netwerk Mediawijsheid

vrijdag 12 november 2021

De Week van de Mediawijsheid (5 t/m 12 november 2021) stond dit jaar in het teken van Samen Sociaal Online. In deze tijden van polarisatie stond de vraag centraal hoe we de online wereld een fijne plek voor iedereen kunnen maken. Dankzij de inzet van (netwerk)partners en betrokken ambassadeurs was er landelijk grote aandacht voor dit onderwerp. Een samenvatting van de #WvdM 2021.

In 2023 gaat de Week van de Mediawijsheid over online kwetsend gedrag. Netwerk Mediawijsheid roept organisaties, bedrijven, bibliotheken, scholen, musea, gemeentes en meer op om samen #hierniet te zeggen tegen dit soort gedrag. Kijk op de campagnesite voor meer info.

Onderzoek: 4 op 5 Nederlanders vindt dat online omgangsvormen moeten verbeteren

Dat bleek uit nieuw onderzoek dat Netwerk Mediawijsheid presenteerde aan de start van de Week van de Mediawijsheid. Daarbij komt dat tweederde van de mensen in Nederland sociale media op dit moment als onvoldoende sociaal ervaart. Een groot deel van de mensen vindt dat platformen vaker en sneller moeten ingrijpen bij extreme content. Complotdenken en de verspreiding van mis- en desinformatie worden het vaakst genoemd als zorgelijk.

» Bekijk alle resultaten en download het onderzoek

Netwerk Mediawijsheid roept op tot actie

Sociale media vormen geregeld een bron van ergernis, vertwijfeling en angst. Op dit moment wordt online wangedrag veelal genegeerd en dus gedoogd. Door polarisatie en verharding van het online debat durven of willen mensen hun stem niet meer (te) laten horen. Het is daarom belangrijk de roep om betere omgangsvormen serieus te nemen. Er staat veel op het spel: ons online sociaal welbevinden, een goed functionerende en steeds digitaler wordende samenleving en uiteindelijk ook onze democratie.

Met het Samen Sociaal Online-pamflet doet Netwerk Mediawijsheid een dringend beroep op overheden en sociale-mediaplatformen om de roep om betere omgangsvormen zeer serieus te nemen, het gesprek actief te ondersteunen en open te staan voor de inbreng van gebruikers. Op de eerste dag van de #WvdM overhandigde Programmadirecteur van Netwerk Mediawijsheid Mary Berkhout-Nio het pamflet aan demissionair minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming. Dat zie je in de video hieronder.

» Download hier het pamflet
» Lees ook het persbericht

Wat vonden mensen op straat?

Op Instagram vond je gedurende de campagneweek video’s waarin mensen op straat vragen en stellingen voorgelegd kregen over hoe zij de online wereld beleven. Hun reacties op bijvoorbeeld de vraag “Het allerleukste aan de online wereld is … ?” of de stelling “De online wereld gaat naar de knoppen” vind je op @IedereenMediawijs. Bijvoorbeeld:

Ambassadeurs van de Week van de Mediawijsheid

Verschillende ambassadeurs steunden de Week van de Mediawijsheid. Velen schreven een column of ondersteunen de campagne op hun eigen kanalen. Dit waren de ambassadeurs:

  • Quinn en Aaron (bekend van TikTok, meer dan een half miljoen volgers)
  • Kim Dankoor (media-expert en oprichter van het mediaplatform KIMBYKIM)
  • Rick Brink (voormalig minister van Gehandicaptenzaken)
  • Lale Gül (schrijfster van het autobiografische roman ‘Ik ga leven’)
  • Jan Muller (directeur Stichting RPO)
  • Eppo van Nispen tot Sevenaer (voorzitter stuurgroep en directeur Beeld en Geluid)
  • Antoinette Laan (VVD-Wethouder Schiedam)
  • Marianne Schuurmans (Burgemeester van Haarlem)
  • Otwin van Dijk (Burgemeester Oude IJsselstreek)
  • Ib Haarsma (tot voor kort Hoofdredacteur van NH Media)
  • Nico Haasbroek (journalist en voormalig hoofdredacteur NOS)

» Hier lees en bekijk je alle gastbijdragen aan de Week van de Mediawijsheid

De tekst gaat hieronder verder

Feestelijke uitreiking Special Media Awards

Tijdens een feestelijke uitreiking bij Beeld en Geluid in Hilversum werden de winnaars van de Special Media Awards bekendgemaakt. Deze jaarlijkse prijsuitreiking, georganiseerd door Amerpoort, is gericht op mediamakers met een verstandelijke beperking. Aan alle winnaars: van harte gefeliciteerd! Kijk hier de uitzending van de prijsuitreiking terug.

» Netwerk Mediawijsheid steunt de Special Media Awards vanuit het actieprogramma Leuk online leven

Lancering online gids Leukeronline.nl

Aansluitend op de Week van de Mediawijsheid lanceerde Netwerk Mediawijsheid ook Leukeronline.nl: dé online gids voor professionals in de verstandelijk gehandicaptenzorg

Veel zorgbegeleiders van mensen met een (licht) verstandelijke beperking hebben behoefte aan handvatten om hun cliënten goed te begeleiden bij het gebruik van online media. Hoe kunnen zij cliënten bijvoorbeeld helpen bij het voorkomen van vervelende situaties zoals grooming en phishing? Maar ook bij veilig contacten leggen, daten en bij gamen en TikTokken?

Download hier de #WvdM 2021-infographic

» Neem een kijkje op Leukeronline.nl! Zelf aan de slag? Download de Leuker Online toolkit.

Activiteiten in het netwerk

Ieder jaar dragen heel veel netwerkpartners bij aan de Week van de Mediawijsheid door activiteiten te organiseren. Dit jaar waren dat er maar liefst ruim 200, uiteenlopend van lezingen, workshops en discussie-avonden tot radioprogramma’s, tentoonstellingen en meer. Een aantal initiatieven uitgelicht:

  • Presentator Erik Lemmers maakte een radioprogramma op Radio Rijnmond, speciaal over de Week van de Mediawijsheid.
  • Tijdens de webinar Samen Sociaal Online nam Denise Bontje van Mediasmarties.nl meer dan 300 ouders mee in het mediagebruik van kinderen tot 12 jaar
  • Op de tentoonstelling Sorry. Een expositie (was te zien tot 1 december 2021) is het resultaat te zien van een jaar lang onderzoek van SETUP en kunstenaars en ontwerpers naar de vraag hoe technologie ons kan helpen bij het maken en accepteren van excuses. In dit artikel lees je er meer over
  • Tijdens de workshop DigiBiebLab, georganiseerd door de Bibliotheek Eersel, ontworpen kinderen vanaf groep 5 een eigen sociale-mediaplatform en leerden ze gaandeweg wat kunstmatige intelligentie is
  • Tijdens de sessie Nepnieuws in de zorg – georganiseerd door Digivaardig in de zorg en Netwerk Mediawijsheid – werd ingegaan op de vraag hoe we (toekomstige) zorgprofessionals helpen des- en misinformatie te herkennen en ermee om te gaan. Het verslag van de sessie lees je hier
  • Jacqueline Kleijer, mediapedagoog bij Bureau Jeugd en Media, nam ouders in vogelvlucht mee in de uitdagingen waar je als opvoeder voor komt te staan in dit online tijdperk tijdens de webinar ‘Jongeren, internet en opvoeden #hoedan?’

Recordaantal deelnemers MediaMasters

Een recordaantal van 160.000 leerlingen uit groep 7 en 8, speelde dit jaar mee aan de serious game MediaMasters. Verdeeld over meer dan 7000 klassen streden zij om de titel ‘Meest mediawijze klas van Nederland’.

Dit jaar was het groep 7 van basisschool Het Startblok uit Oude-Tonge die zich een jaar lang de ‘Meest mediawijze klas van Nederland’ mag noemen. Ricardo Sint Nicolaas, groepsleerkracht groep 7 van Het Startblok: “Ons hoofddoel was om groep 8 in te maken, we hadden nooit verwacht dat we heel Nederland achter ons zouden laten.” Van harte gefeliciteerd!

Minister op schoolbezoek

Demissionair minister voor Onderwijs en Media Arie Slob bracht een bezoek aan gereformeerde basisschool De Fakkel in Almelo. De minister ging met de kinderen in gesprek over mediawijsheid en het thema Samen Sociaal Online. Handig, want tijdens het bezoek van minister Slob speelde de klas ook mee met MediaMasters.

In de media

In de kranten, op tv en online was er mooie aandacht voor de Week van de Mediawijsheid en online omgangsvormen. Bijvoorbeeld:

  • ‘Hoe maak je sociale media echt sociaal?’ (Trouw)
  • ‘TikTokkers van de toekomst leren spelend over nepnieuws’ (Het Parool)
  • ‘Samen sociaal online tijdens Week van de Mediawijsheid’ (Seniorweb.nl)
  • ‘Jongeren zijn te positief over hun digitale vaardigheden’ (Gooisch Nieuws)
  • ‘1 op de 4 jongeren op de basisschool wordt gepest via groepsapp’ (Blikopnieuws.nl)
  • ‘Kwart van de basisschoolleerlingen ziet pesten via appgroepen’ (Nationale Onderwijsgids)
  • ‘Meerderheid Nederlanders schendt privacy op social media’ (Fonk)
  • ‘Facebook kan ON nog wat online mores leren’ (NRC)
  • ‘Kwart leerlingen basisschool wordt gepest of buitengesloten in groepsapp’ (RTL Nieuws)

Hartelijk bedankt!

Aan alle (netwerk)partners, ambassadeurs en anderen die meededen of bijdroegen aan en/of genoten hebben van de Week van de Mediawijsheid: heel hartelijk dank! Volgend jaar weer? De campagne vindt in 2022 plaats op 4 t/m 11 november. Zet ‘m alvast in de agenda.

Meer lezen:

Laat een reactie achter

Vul je e-mailadres in om op de hoogte te blijven van reacties (je e-mailadres wordt niet gepubliceerd).

Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.