In onze samenleving zijn steeds meer processen gedigitaliseerd. Denk bijvoorbeeld aan belastingaangifte doen, een rijbewijs verlengen of online shoppen. Dat is vaak handig. Computers kunnen administratieve processen automatiseren. Dat scheelt tijd en personeelskosten. En burgers kunnen dingen online vanuit huis regelen op een tijdstip dat het hen uitkomt. Je hoeft geen rekening te houden met openingstijden, vervoer of reistijd.
Deze blog is mede geschreven door Peter Nikken.
Digitale (on)toegankelijkheid
Toch ervaart niet iedereen digitalisering als prettige vooruitgang. Veel mensen vinden het ingewikkeld om online dingen te regelen. Er komt namelijk nogal wat bij kijken: technisch en begrijpend lezen en rekenen, wachtwoorden aanmaken en onthouden, verificatiestappen doorlopen, online hulptools kunnen gebruiken, documenten opslaan en verzenden et cetera. Bovendien moet dat ook allemaal vaak binnen een tijdslimiet. Vooral mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) ervaren de digitale wereld daardoor als weinig toegankelijk.
Vooral mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) ervaren de digitale wereld als weinig toegankelijk
Online hindernissen
Mensen met een lvb hebben moeite met het opnemen, onthouden en verwerken van informatie. Dit worden ‘executieve functies’ genoemd. Mensen met een lvb worden dagelijks met hun ‘beperking’ geconfronteerd, ook als zij gebruik maken van digitale diensten. Hierdoor lopen veel mensen met een lvb vast als zij online iets willen kopen of bijvoorbeeld iets moeten regelen met een bank, zorginstantie of verzekering. Dat leidt vaak tot gevoelens van onzekerheid, frustratie en boosheid.
Bewustwording
Er is meer aandacht nodig voor hoe we mensen met een lvb ook digitaal inclusief kunnen laten zijn. Daarbij spelen twee doelgroepen een belangrijke rol: 1) beroepskrachten die mensen met een lvb ondersteunen of begeleiden en 2) ontwikkelaars van digitale tools. Vooral zij moeten zich bewust zijn van de hindernissen die mensen met een lvb kunnen ervaren als zijgebruik maken van digitale diensten.
LVB Media Experience
Om ervoor te zorgen dat mensen met een lvb beter begeleid kunnen worden bij hun mediagebruik en dat ontwikkelaars van webdiensten meer toegankelijke tools bouwen heeft het lectoraat Jeugd & Media van hogeschool Windesheim de LVB Media Experience ontwikkeld. Dit is gedaan met subsidie van het SIDN fonds. En samen met het Landelijk Kenniscentrum LVB, AWP ’s Heeren Loo/VU, MEE, Frion, Amerpoort, St. Humanitas, Kodision én ervaringsdeskundigen.
De LVB Media Experience is een webapplicatie die bestaat uit 3 delen: Ervaren, Reflecteren en Leren (www.lvbmediaexperience.nl). In het eerste deel (Experience, 5 minuten) moet de gebruiker een fictief online account aanmaken, waarbij veel voorkomende hindernissen als tijdsdruk en lastig taalgebruik zijn gesimuleerd. Daarna reflecteert de gebruiker op de ervaring om inzicht te krijgen in hoe lastig digitale diensten kunnen zijn als je een lvb hebt. Tot slot krijgt de gebruiker tips het voor bieden van ondersteuning bij het gebruik maken van digitale diensten of voor het meer toegankelijk maken van apps en websites.
Over het lectoraat Jeugd & Media
Onderzoekers van het lectoraat Jeugd & Media van Hogeschool Windesheim zetten zich ervoor in dat iedereen kansrijk kan opgroeien en meedoen in de digitale samenleving. Het lectoraat doet praktijkgericht onderzoek naar actuele vraagstukken die leven in de beroepspraktijk en vertaalt de uitkomsten daarvan in kennis, vaardigheden en tools voor beroepskrachten in de praktijk en opleiding. Daarbij hebben we specifiek oog voor jeugd voor wie kansrijk opgroeien niet vanzelfsprekend is. Jeugd met een kwetsbaarheid of jeugd die opgroeit onder kwetsbare omstandigheden.
AAAHH!
We hebben de LVB Media Experience inmiddels op diverse plekken laten uitproberen door (aanstaande) beroepskrachten en ICT-developers. Dus in de praktijk en in de opleiding. De reacties zijn overal hetzelfde. Eerst reageren gebruikers verbaasd en geïrriteerd. “Wat is nou de bedoeling?” “Ik kan het niet lezen!” “Volgens mij doet ie het niet.” Daarna komt het besef dat mensen met een lvb dit online dagelijks meemaken. “Oh, wat erg dit, daar word je toch niet goed van?!” “Wat is het slecht geregeld voor mensen met een beperking!”
Digitale inclusie
Tot slot onderschrijven gebruikers het belang van het toegankelijk inrichten van de gehele digitale wereld. “Alle sites en apps moeten door iedereen te gebruiken zijn.” “We moeten het zo maken dat het ook online voor iedereen simpel en overzichtelijk is, niet van alles een moeilijke én makkelijke versie maken, maar één versie waar iedereen in/op kan, dat vind ik zelf ook wel fijn en mijn oma ook 😉”. De spijker op zijn kop. Een digitaal inclusieve wereld voorziet in het recht van ieder mens om naar wens en waardigheid mee te kunnen doen.
Samen zorgen we voor een online samenleving die voor iedereen toegankelijk is
Oproep: we zijn er nog niet
Digitale ontwikkelingen gaan razendsnel! Om de LVB Media Experience up to date te houden, zien we graag dat deze periodiek een reality check ondergaat. Ben of ken jij iemand die vanuit de eigen organisatie of vanuit een ICT-opleiding de LVB Media Experience kan en wil onderhouden? Denk aan periodiek software updaten en inhoudelijke verbeteringen aanbrengen, in samenwerking met het lectoraat Jeugd & Media van Hogeschool Windesheim. Laat het ons weten! Via Peter Nikken of Svenja Büttner Samen zorgen we voor een online samenleving die voor iedereen toegankelijk is.
Reacties 1
Hoi, heel enthousiast om zo een bewustwordingsinitiatief voor personen met een verstandelijke beperking te ontvangen. Ik zou het ook graag inzetten om bewustwording voor deze doelgroep te creëren. Jammer genoeg werkt het niet met een Belgische telefoonnummer. Is dat iets wat bekeken kan worden? Alvast bedankt voor het mooie werk!
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.