Voor Facebook zijn we allemaal laboratoriumratten, kopte The New York Times afgelopen zondag. Aanleiding voor het artikel was een recent psychologisch experiment van Facebook waarbij de tijdlijn van een willekeurige selectie gebruikers werd gemanipuleerd, door meer of juist minder positieve updates te tonen. De onderzoekers wilden weten wat het effect hiervan was. Het experiment gebeurde zonder de betrokkenen hiervan op de hoogte te stellen.

In december vorig jaar publiceerde onder andere Wired Magazine over een ander opzienbarend onderzoek door Facebook. Het idee: gebruikers beginnen met het schrijven van update. Vervolgens halen ze vaak stukjes tekst ook weer weg. Zo redigeren ze zichzelf. Soms gaat het daarbij om zelfcensuur. Door ook de tekst op te slaan die gebruikers eerst schrijven en dan weer weghalen, konden de onderzoekers zich verdiepen in het thema zelfcensuur. Het experiment gebeurde zonder de betrokkenen hiervan op de hoogte te stellen.

Nog wat eerder, in oktober, las ik in Huffington Post dat Facebook experimenteert met ‘mouse tracking’. Stel: op je Facebookpagina wordt een advertentie geplaatst van een dating site. Je gaat er met je muis naartoe, maar klikt er niet op. Kennelijk sta je op het randje van daten. Dus krijg je bij je volgende bezoek meer en verschillende advertenties voor dating sites te zien. Het experiment gebeurde zonder de betrokkenen hiervan op de hoogte te stellen.

‘Eyeball mining’, noemt Clive Thompson (foto rechts) dit fenomeen. Van de blogger en journalist voor The New York Times Magazine, Wired en Fast Company verscheen vorige week de Nederlandse vertaling van zijn boek ‘Smarter than you think’ (‘We worden steeds slimmer’). Een boek over positieve bijdrage van internet, sociale media en computertechnologie voor ons denken. Bij de presentatie van zijn boek in Nederland ging Thompson ook in op vragen over negatieve effecten. De auteur is daarbij met name kritisch op Facebook. Om verschillende redenen is hij dan ook met dit sociale netwerk gestopt, zo vertelde hij.

“Facebook is 24 uur per dag, zeven dag per week bezig met de vraag hoe ze zoveel mogelijk aan mij kunnen verdienen. Het is een casino van algoritmes geworden, gericht op het optimaliseren van de advertentie-inkomsten. Ik vertrouw hun drijfveren niet. Het idiote is: als je kijkt wat Facebook uiteindelijk aan de gemiddelde gebruiker verdient, is dat slechts een schamele vijf dollar per jaar. Als ze ons dat bedrag zouden laten betalen, zouden ze de helft van hun personeel kunnen ontslaan, al die mensen die zich bezig houden met ons te bespioneren.”

Zou jij willen betalen voor een Facebookomgeving zonder reclame en zonder dat je voortdurend ongemerkt object van onderzoek bent? Laat het weten via deze Mentimeter-peiling!