“We willen graag de laatste foto’s en video’s van onze overleden zoon. We komen niet in zijn telefoon en hebben veel vragen over zijn plotselinge overlijden. Kunnen jullie alsjeblieft helpen? We willen graag antwoorden.”
In mijn werk als Expert Digitale Nalatenschap bij Digital Life Legacy krijg ik dit soort verzoeken dagelijks binnen. Als hét kennis-en expertise centrum in Nederland rondom digitale nalatenschap helpen wij nabestaanden met toegang tot telefoon, tablets en computers van hun overleden dierbaren.
Die kunnen vaak simpelweg niet bij een account omdat ze geen wachtwoord hebben. Maar je digitale nalatenschap is méér dan alleen je password. Dus, waar hebben we het nou eigenlijk over?
Wat is je digitale nalatenschap?
Je digitale nalatenschap is alles wat je achterlaat op digitaal gebied als je overlijdt. Denk hierbij aan fysieke digitale apparaten. Zoals je tablet of je smartphone. Maar ook alle accounts die je op die apparaten gebruikt. Zoals je mailaccounts, socialemediaprofielen en opslagdiensten.
‘In een wereld waarin steeds meer digitaliseert worden onze “eigendommen” ook steeds meer digitaal’
In een wereld waarin steeds meer digitaliseert worden onze “eigendommen” ook steeds meer digitaal. Waar de erfenis van mijn opa voornamelijk bestond uit een paar mooie fysieke LP’s, oude CD’s en DVD’s, bestaat mijn digitale nalatenschap bijna volledig uit accounts die ik gebruik. Mijn muziek staat op Spotify, mijn films op Netflix en mijn boeken op mijn e-reader. Eigenlijk een shift van fysiek naar de cloud. En deze shift heeft grote consequentie voor de toegang tot ons digitale nalatenschap.
Rol van techbedrijven
Rondom de toegang en het beheer van ons digitale nalatenschap speelt een aantal partijen een grote rol. Partijen die we nu in het dagelijks leven blindelings vertrouwen met onze data. En waar we mee opstaan en mee naar bed gaan.
Het zijn de Google’s, Facebooks, Microsofts en de Apple’s van deze wereld. Niet alleen bij leven maar ook na onze dood spelen deze partijen een belangrijke rol in wie onze data mag inzien. En dat is eigenlijk niemand.
Veel van deze partijen hebben namelijk in hun gebruikersovereenkomsten staan dat accounts niet overdraagbaar zijn en dus niet kunnen worden nagelaten als je overlijdt. Techbedrijven vragen zelfs om een gerechtelijk bevel aan nabestaanden die toegang willen tot de accounts van hun overleden dierbaren. Is dat eigenlijk wel wenselijk?
Privacy
Want wie vind jij dat er in je telefoon mag als je er niet meer bent? Mogen jouw dierbaren als jouw WhatsAppjes lezen als je bent overleden? Volgens de AVG zou dit zeker mogen. De AVG geldt in Nederland namelijk alleen voor natuurlijke personen en niet voor overledenen. Dit betekent feitelijk dat je dus na je dood geen recht meer op privacy hebt. Of dit wenselijk is, is een andere vraag. Soms moet je je als nabestaande namelijk afvragen of je wel alles wil zien wat er in die telefoon staat. Je kan namelijk zaken tegenkomen waar je van kan schrikken of die je verrassen. Vraag je dus nu al eens af: wat wil jij dat mensen na je overlijden van je kunnen inzien?
‘Want wie vind jij dat er in je telefoon mag als je er niet meer bent? Mogen jouw dierbaren als jouw WhatsAppjes lezen als je bent overleden?’
Facebook wordt de grootste begraafplaats ter wereld
In de toekomst zullen dit soort vraagstukken natuurlijk alleen nog maar meer gaan spelen. We zien nu al ontwikkelingen als deepfake-video’s waarin overledenen weer tot leven worden gewekt en overledenen waar we mee kunnen praten in VR. Welke implicaties zal dit hebben voor de manieren waarop we onze dierbaren herinneren? Hoe verandert dit onze rouwverwerking? Volgens onderzoek is Facebook in 2070 de grootste begraafplaats ter wereld. Wat moeten we straks met al die overleden gebruikers? Is de metaverse straks één grote begraafplaats?
Sessie digitale nalatenschap op het ECP Jaarfestival
Genoeg, onbeantwoorde, vragen dus over wat je digitale nalatenschap precies is. Gelukkig is er ook al veel wat we wel weten. Vind jij het leuk om hier meer over te leren? En om mee te denken? Kom dan naar de sessie Digitale Nalatenschap: Doorleven als je dood bent op het ECP-jaarfestival op 17 november. Laten we met elkaar in gesprek over wat we willen met onze data na onze dood. Want dat we die data gaan achterlaten is een ding dat zeker is. Alleen wanneer en hoe is vaak de vraag. Des te belangrijker om het er maar eens over te gaan hebben. Zie ik je daar?
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.