De Week tegen Pesten is alweer een week geleden afgerond. Een week waar we zeer tevreden op terug kunnen kijken: het hele land heeft in het teken gestaan van initiatieven om (digitaal) pesten onder de aandacht te brengen met het thema ‘Horen Zien en Speak up!’. Bovendien is de overgang van de week in februari (waarin we het naar voorbeeld van onze zusterorganisatie Vlaams Netwerk Kies Kleur Tegen Pesten organiseerden) naar de 4^e week van september moeiteloos gegaan. Waarschijnlijk omdat dit de meest logische keuze is. De eerste periode na de zomervakantie is hét moment om met de klas de norm te bepalen: zo gaan we dit jaar met elkaar om. Een terugblik naar de Week tegen Pesten.

Terugblik

Bij een organisatie hoort ook een evaluatie, of op z’n minst een terugblik. Als initiatiefnemer van de Nederlandse Week tegen Pesten hielden we ons voorgaande jaren redelijk op de achtergrond. We kondigden het aan en gaven scholen tips over wat ze in die week konden doen. Voor lange tijd was dit voldoende. Tot er een moment kwam dat het nodig bleek dat er vanuit de politiek een Plan van Aanpak tegen Pesten moest komen. Pesten (door de komst van sociale media?) is een van de nieuwe problemen van onze tijd geworden. En dat vraagt om een andere aanpak. We hebben daarom in februari een draaiboek uitgebracht om ‘De Week’ zo optimaal mogelijk voor te kunnen bereiden op die belangrijke weken aan het begin van het schooljaar.

En op maandag 22 september trapten we de Week tegen Pesten af. Het Comenius College in Hilversum was decor van de debatvond die we organiseerden tussen ouders, leerkrachten en leerlingen. Thema: ‘De rol van omstanders in pestsituaties’ n.a.v. het filmen van geweld. Het was een prachtige start van een week met veel aandacht voor (online) pesten.

Om verschillende redenen was de organisatie van deze avond een interessant en spannend proces. We waren goed zichtbaar als initiator van de week en we waren er druk mee bezig hoe we dit goed vorm konden geven.

Het harde werken werd beloond: de zaal was vol, het deskundigenpanel (bestaande uit twee leerlingen van het Comenius College, Playback actrice Barbara Knapper, leraar van het jaar Jan Willem van den Bos, sociologe en auteur Mieke van Stigt én kinderombudsman Marc Dullaert) was zéér deskundig en openhartig en onze gespreksleider Chantal Deken van Discussiëren Kun Je Leren leidde het debat op haar frisse, deskundige wijze precies volgens ons draaiboek.

En toch… en toch… ontbrak er iets

Meestal slaat je gevoel bij iets dat je moet presteren en waar je weken druk mee bent geweest door naar een bepaalde kant: je baalt en ziet vooral gemiste kansen of je loopt op wolkjes en verkeert in een prettige roes.

Ik voelde beide en beide niet. Want ja, alles dat we hadden bedacht konden we afstrepen. Maar net dat ene, dat wat je niet kunt grijpen, dat waardoor iedereen met ‘het juiste’ naar huis gaat, was dat er wel en wel voldoende…?

En dat zette me aan het denken. We organiseren een week waarin het hele land in het teken staat van (niet) pesten. Ook niet digitaal pesten. Het is geweldig hoeveel aandacht er dit jaar voor is, en terecht. Met het thema ‘Horen, Zien en Speak up!’ zetten scholen en gemeenten door het hele land zich in om een ieder die die wil en kan op te roepen om iets van zich te laten horen. Dat is de enige manier waarop gepesten, pesters, omstanders, ouders, scholen geholpen zijn: erkenning en bewustzijn.

Maar erkenning waarvoor? Dat er (online) gepest wordt weten we inmiddels wel. Dat docenten niet altijd weten hoe ze ermee om moeten gaan ook. Machteloze ouders laten regelmatig van zich horen. Er ligt een prachtig Plan van Aanpak tegen pesten. Wat hebben we nu met z’n allen nodig om een stap verder te komen?

De rol van omstanders

Het ging afgelopen maandag op het Comenius College over de rol van omstanders bij pesten. Dat was de vorm waarin we het hadden gegoten. Ik weet nu zeker wat ik echt had willen horen: erkenning voor het feit dat wij ouders, opvoeders maar ook als professionals het soms niet weten. Dat we het soms niet durven. Dat we mensen zijn en het -om allerlei legitieme redenen- niet altijd voor elkaar krijgen om te zien wat de ander nodig heeft of om de stap te zetten om hulp te bieden.

Ik hoop dat we daar na deze belangrijke week, de Week tegen Pesten, met elkaar mee verder gaan. Mijn eerste aanzet hiertoe is dit blogartikel: ik wist wat er nodig was, ik wist precies wat ik wilde bereiken met het organiseren van deze avond, maar ik had het lef niet om zelf voor de zaal te gaan staan en met de billen bloot te gaan.