Hoe kunnen we AI op een mediawijze manier gebruiken? En ook nog eens op een manier die bijdraagt aan minstens één van de vier grote mediawijsheid-opgaven waar Netwerk Mediawijsheid zich mee bezighoudt?

Deze vraag stond centraal bij de Stimuleringsregeling 2025: Mediawijze inzet van AI van Netwerk Mediawijsheid. Het netwerk stelde dit jaar 50.000 euro beschikbaar voor initiatieven van netwerkpartners die met deze complexe vraag aan de slag wilden gaan. Maar complexiteit schrikt het netwerk absoluut niet af. Zo’n 25 partners meldden zich bij ons met een voorstel. 

De jury, bestaande uit vertegenwoordigers van de vijf kernpartners van Netwerk Mediawijsheid, had dan ook een flinke kluif aan het beoordelen van de inzendingen die divers en van hoog niveau waren. Na een uitgebreide jury-ronde is kwamen Renee Mötter (ECP), Harriet Leget (Kennisnet) en Ahmet Polat (Human) tot het besluit om zes aanvragen te honoreren met een geldbedrag tussen de 5500 en 10000 euro. Netwerk Mediawijsheid wil alle deelnemers hartelijk bedanken voor hun aanvraag! Een overzicht van de gehonoreerde initiatieven vind je hieronder

OSG Almelo-Hengelo – De Generatiebrug

Het idee van De Generatiebrug is dat leerlingen uit het voortgezet onderwijs in een afgeschermde omgeving een AI-vraagbaak bouwen vol informatie over online veiligheid en digitale balans. Leerlingen uit het primair onderwijs én ouders/opvoeders kunnen deze vraagbaak vervolgens raadplegen.

De initiatiefnemers zien zodoende voor zich hoe het project helpt op mensen op drie niveaus om meer regie te nemen over hun digitale leven. ‘Een geweldige manier van mediaopvoeding. ‘De praktische kant ervan is heel waardevol’, schrijft de jury onder meer over dit initiatief. Ook wordt dit project gezien als doordacht en vernieuwend en een mooie kans om intergenerationeel leren te stimuleren. ‘Ook is het breed inzetbaar binnen het onderwijs en goed overdraagbaar’, oordeelt de jury.

Digital Media and Behavior Lab Amsterdam (VU) – Medialogica in de klas

Het doel van dit project is om een interactieve les te ontwikkelen voor middelbare scholieren over de vele gezichten van AI. In deze les ontdekken leerlingen hoe AI de manier waarop we communiceren, informatie verwerken en elkaar begrijpen verandert. Studenten Communicatiewetenschap maken en geven de les.

‘Met deze les willen we jongeren helpen kritisch, bewust en verantwoord om te gaan met AI’, schrijven de initiatiefnemers. ‘Ze leren herkennen wanneer AI misleidt of beïnvloedt, maar ook wanneer de technologie juist waardevol kan zijn, en altijd met oog voor ethische, maatschappelijke en duurzame overwegingen.’

‘Het feit dat studenten deze les ontwikkelen is een pré’, schrijft de jury. ‘Omdat deze groep relevante kennis kan toepassen op lesmateriaal voor kinderen. De impact van het project is hoog doordat het leerlingen versterkt in kritisch denken over AI. Daarnaast is het leerzaam en levert het project duurzame lesmaterialen op die breed inzetbaar zijn.’

Stichting Media Innovatie Campus – Het Eurovision Promptfestival

Een mini-Eurovisie Songfestival, waarin AI een prominente rol speelt. Dat is in het kort het idee achter het Eurovision Promptfestival. Tijdens een festival brengen dragperformer AI-gegenereerde liedjes tot leven. Deze nummers zijn gemaakt in samenwerking met studenten, die als prompt engineers optreden.

In de weken voor het optreden worden verschillende bewustwordingsactiviteiten georganiseerd. Een Socratisch gesprek, een debatavond en een ontwerpsessie over verantwoord gebruik van AI in de creatieve sector. Na het festival volgen nog verschillende CreAI-workshops, waarin deelnemers leren hoe ze AI verantwoord, creatief en kritisch kunnen inzetten.

De jury roemt de combinatie van cultuur en educatie die in dit project zit. Ook de brede samenwerking tussen verschillende sectoren spreekt tot de verbeelding. ‘Een super enthousiaste en originele manier om mensen kennis te laten maken met AI.’

Gro-up – AI Pop-up lab

Hoe breng je AI naar mensen toe, die daar anders niet mee in aanraking zouden komen? Met die vraag is gro-up aan de slag gegaan. De oplossing? Een AI pop-up lab.

Gro-up gaat hierbij niet over één nacht ijs. Eerst worden via een poll in de OuderApp de wensen en kennis van ouders bevraagd. Ook pedagogisch medewerkers nemen deel aan een enquête. De uitkomsten dienen als basis voor het activiteitenaanbod, dat in nauwe co-creatie met ouderpanels wordt vastgesteld.

Hierna volgt een pilot en validatie, waarna de pop-up kan gaan rouleren tussen meer dan 300 verschillende BSO-locaties van gro-up. Bij succes wordt het aanbod doorontwikkeld voor onze Huizen van de Wijk om zo de hele buurt te bereiken.

Wat dit initiatief volgens de jury onderscheidend maakt, is het vermogen om mensen met enige afstand tot AI – al dan niet veroorzaakt door bijvoorbeeld beperkte financiële middelen – toch kennis te laten maken met deze technologie. ‘Een sympathiek initiatief, waaruit weer nieuwe netwerken kunnen ontstaan. Door de brede doelgroep en wijkgerichte aanpak heeft het project een uitzonderlijk groot bereik. Daarnaast zorgt de train-de-trainer-aanpak ervoor dat kennis blijft circuleren.’

#UseTheNews – Nieuwskijker op maat

Kan AI op een verantwoorde manier worden ingezet om het project Nieuwskijker nog geschikter te maken voor verschillende niveaus? Dat is het doel van Nieuwskijker op maat. Het ontwikkelen van een AI-variantmodule die ‘automatisch’ doelgroepvarianten maakt voor het primair onderwijs (groep 6, 7 en 8) en voor het voortgezet onderwijs (vmbo tot vwo) en het mbo.

‘We willen met deze pilot onderzoeken of NieuwsKijker middels het gebruik van AI opschaalbaar kan worden gemaakt naar meerdere schooltypen of talen, tegen lagere kosten per school, zonder concessies te doen aan de betrouwbaarheid en kwaliteit van het educatieve product’, schrijven de indieners.

De jury is erg te spreken over de diverse mediawijze vaardigheden die binnen dit project aan elkaar worden verbonden. Ook is in gesprek gaan over beeld, in tijden van steeds makkelijker te maken AI-beeld, cruciaal meent de jury.

Mediawegwijs – Van klas tot keukentafel; Mediawijs met AI

Dit project heeft als doel mediawijsheid rond AI te versterken bij leerlingen, leraren en ouders. Dat moet op verschillende manieren gebeuren. Door leraren te leren óf en hoe ze AI verantwoord kunnen gebruiken in hun onderwijs. Door leerlingen inzicht te geven in de kansen en risico’s van AI. En door ouders te ondersteunen bij het omgaan met AI in de thuissituatie (zoals bij huiswerk).

De gecombineerde elementen (een lerarentraining, leerlingenmodule en ouderworkshop) leveren uiteindelijk een AI-toolkit voor scholen en gezinnen op. ‘Zo ontstaat een samenhangende aanpak waarin school en thuis samenwerken aan bewust, veilig en positief gebruik van AI’, schrijven de initiatiefnemers.

Volgens de jury vergroot de samenwerking tussen verschillende doelgroepen en leeftijden de kans dat er duurzame resultaten worden geboekt met dit initiatief. ‘En, ook hier geldt, in contact worden gebracht met het onderwerp vergroot de kans op toenemende interesse. Een mooi, concreet project dat een goede step zet in de toepassing van AI in het onderwijs.’

Vervolg in 2026

Er is in totaal € 50.000,- toegekend aan deze initiatieven. Eind 2026 worden de resultaten van de stimuleringsregeling gepresenteerd. Ook volgt er een aantal interviews met de initiatiefnemers van de toegekende initiatieven op dit blog.