Digitale geletterdheid is urgent en de kans is zeer groot dat er op korte termijn kerndoelen voor digitale geletterdheid worden vastgesteld. Het thema zal een vaste plek moeten krijgen in het curriculum. Hoe krijg je dat als onderwijsprofessional voor elkaar? Zeven tips.

Digitale geletterdheid (digitale zelfredzaamheid) bij leerlingen (en leraren) is één van de ambities van het onderwijs. Logisch, want digitalisering en technologisering blijven toenemen. Dat vraagt om digitaal geletterde mensen. Scholen moeten leerlingen daarop voorbereiden.

Leerlingen klaarstomen voor hun toekomst? Maak ze digitaal geletterd

Allereerst moeten leerlingen op school voldoende digitaal vaardig zijn. Later moeten ze, tijdens een vervolgstudie en (toekomstig) beroep, met ict-experts in gesprek kunnen gaan over de mogelijkheden en toepassingen van digitale technologie. Alle leerlingen moeten lessen krijgen in digitale geletterdheid. Start daarmee in leerjaar 1. Laat de leerlingen gebruik maken van de faciliteiten van de school en/of van een eigen device.

Een apart vak of geïntegreerd bij andere vakken?

Onze ervaring bij Instruct, en wat we zien op scholen, leert dat de implementatie van digitale geletterdheid beter slaagt wanneer het ook als apart vak wordt aangeboden. Wanneer digitale geletterdheid bij andere vakken wordt ondergebracht (wordt geïntegreerd in de vakken), dan krijgt het meestal niet de gewenste prioriteit. Om de implementatie van digitale geletterdheid te laten slagen, adviseren wij dan ook om het specifieke aandacht te geven.

In de praktijk blijkt dat vakdocenten meestal weinig aandacht besteden aan digitale geletterdheid; het eigen vak staat voorop. Daardoor krijgt het niet de prioriteit die het nodig heeft. Digitale geletterdheid vraagt juist om een goede, gedegen en structurele aanpak. Daar ontbreekt het leraren aan kennis en/of ervaring over hoe ze digitale geletterdheid in hun vak kunnen integreren. Een reactie van een docent aardrijkskunde:

“ICT vaardigheden gaan wij leerlingen niet leren. Het is belangrijk dat ze dit kunnen, echter er is geen tijd voor en wij gaan ze dat niet in onze lesuren leren. Wij ervaren het als zeer lastig om dat structureel in de lessen op te nemen. Maar het is zeker relevant en er moet wel een stevige basis komen.”

Wanneer digitale geletterdheid tóch over verschillende vakken wordt verspreid, moeten de verschillende domeinen en thema’s evenwichtig behandeld worden. Dat vereist veel afstemming en coördinatie.

Praktische adviezen en aandachtspunten

Hieronder een aantal belangrijke punten om van de implementatie van digitale geletterdheid een succes te maken.

1. Benoem een coördinator digitale geletterdheid, iemand die verantwoordelijk is voor de implementatie. Deze persoon ziet er op toe dat het leergebied wordt opgepakt en zorgt voor een goede in- en uitvoering.
2. Docenten die met de methode gaan werken dienen een docententraining te krijgen om de mogelijkheden van de methode te leren kennen.
3. Laat docenten zich verdiepen in de lesstof van de methode, zodat ze boven de materie staan.
4. Leerlingen moeten over de benodigde middelen kunnen beschikken. Denk bijvoorbeeld aan een computerlokaal, mediatheek, E-lab of een eigen device.
5. Maak een implementatieplan.
6. Woon regelmatig bijeenkomsten bij, bijvoorbeeld georganiseerd vanuit Kennisnet, Instruct of andere partijen. Laat je informeren en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen.
7. Schaf een methode (bijvoorbeeld DIGIT) aan. Dan is er een leerlijn met een volledig pakket waarin alle leerdoelen worden afgedekt.

Tijdens de Week van de Mediawijsheid (8 t/m 15 november 2019) organiseert Instruct een bijeenkomst met als thema Digitale Geletterdheid. Bovengenoemde onderwerpen zullen naar voren komen, en daarnaast vertellen leraren over hun persoonlijke ervaring met de implementatie van digitale geletterdheid op school. Zien we je daar?

Dit artikel verscheen eerder op instruct.nl.

Meer lezen over digitale geletterdheid (op school):

» Digitale Geletterdheid en de scheppende mens
» De Onderwijsconferentie: Hoop en optimisme in tijden van technologisering
» Mediawijsheid, digitale geletterdheid en ons leven in media