Appen, liken, gamen, swipen, streamen, scrollen en subscriben. Wie doet het niet? We zijn allemaal online. Maar de leefwereld van kinderen en jongeren is in de afgelopen jaren meer en meer verplaatst naar online. En dat neemt alleen maar meer toe.
De online wereld biedt kinderen veel mogelijkheden en kansen op het gebied van entertainment, educatie, communicatie en culturele ontwikkelingen. Om ervoor te zorgen dat zij volledig profiteren van die kansen, en minder gevoelig worden voor de risico’s van de online leefwereld, is het belangrijk dat ze zich ontwikkelen tot zelfstandige, actieve en bewuste mediagebruikers.
Wijze keuzes maken in de online leefwereld is voor iedereen lastig. Na eenmaal online een fout gemaakt te hebben, is deze moeilijk ongedaan te maken. Juist daarom is begeleiding in mediawijsheid zo belangrijk. En laat jij als jeugdwerker daar nu juist zo geschikt voor zijn! Daarom deze vijf redenen waarom je als jeugdwerker aan de slag ‘moet’ met mediawijsheid.
1. Mediagebruik
In de eerste lockdown is schermtijd onder kinderen meer geworden. Soms zelfs verdubbeld. Het mediagebruik vandaag de dag is nog niet terug op het oude niveau van voor de pandemie en lijkt zelfs toe te blijven nemen. Digitale- en sociale media zijn niet meer weg te denken uit onze huidige samenleving, maar het is wel heel belangrijk om op jonge leeftijd gezonde mediagewoontes te leren, waarin balans en veiligheid centraal staan. Als jeugdwerker heb je de belangrijke taak om kinderen en jongeren hierin te ondersteunen en begeleiden.
2. Mediagedrag
Eén op de drie jongeren heeft wel eens iets vervelends meegemaakt op het internet. Denk bijvoorbeeld aan cyberpesten en haatcomments, maar ook hacking en internetfraude. In de online wereld gebeurt heel veel! Een groot deel van de ontwikkeling en identiteitsvorming van kinderen en jongeren vindt plaats in de online leefwereld. Ook daar hebben zij regels en afspraken nodig en moeten zij leren om weerbaar te worden, grenzen te leren kennen en durven aan te geven. Reden tot zorgen? Misschien, maar ook een mooie kans voor een jeugdwerker om mediawijs te interveniëren.
3. Mediabewustwording
Alles wat je online plaatst blijft daar voor altijd bestaan. Vaak kunnen kinderen en jongeren dit nog niet goed inschatten: ze doen voordat ze denken. Vakantiefoto’s van jezelf in bikini op je socials plaatsen, privacygevoelige informatie delen met vreemden of een gekke of pikante foto doorsturen van een klasgenoot: de hersenen van kinderen en jongeren zijn nog niet zover ontwikkeld dat ze deze acties goed kunnen doordenken.
“We gooien tenslotte een vijfjarige ook niet in het water zonder een zwemdiploma.”
Daar hebben ze hulp bij nodig van een volwassene die ze begrijpt en misschien wel terechtwijst, maar niet alles verbiedt. Klinkt als een klusje voor een jeugdwerker!
4. Mediavaardigheid
Mediavaardig zijn is voor veel volwassenen nog heel moeilijk – laat staan als opgroeiend kind! Het vereist een set aan kennis en vaardigheden, zoals ict-basisvaardigheden en informatievaardigheden, waarvan we niet kunnen verwachten dat opgroeiende kinderen en jongeren deze kunnen toepassen. We gooien tenslotte een vijfjarige ook niet in het water zonder een zwemdiploma. Ook plaatsen we geen hek om het zwembad. Aan de hand leren, maar ook fouten kunnen maken zonder heel hard te vallen: ook hier weer ondersteunen en begeleiden.
5. Mediawijsheid
Tot slot hebben opgroeiende kinderen je nodig! Ze hebben begeleiding en advies nodig en bovenal een voorbeeld. Want een goed voorbeeld doet goed volgen. En een goed voorbeeld beschikt over de kennis, vaardigheden en mentaliteit om zich staande te kunnen houden in de digitale samenleving.
Na deze vijf redenen waarom je als jeugdwerker aan de slag moet met mediawijsheid, wil je natuurlijk ook graag weten hoe je dan het beste kunt doen. In de volgende blog geef ik vijf tips hoe je als jeugdwerker aan de slag kunt met mediawijsheid en motiveer ik je om mee te doen aan de Week van de Mediawijsheid!
Zelf aan de slag
Heeft deze blog je geïnspireerd en wil je zelf al laagdrempelig aan de slag met mediawijsheid en de online leefwereld van kinderen en jongeren? Het happertje Like, Cancel en Play is speciaal uitgebracht voor de Week van de Mediawijsheid. Het is een simpele tool om in gesprek te gaan met je doelgroep over sociaal gedrag in de online leefwereld. Ben je (net als ik) een beetje old school? Dan weet je waarschijnlijk nog precies hoe je zo’n happertje moet vouwen. Zet ‘m op!
Reacties worden eerst goedgekeurd door de redactie.