Op 20 april vond de eerste digitale editie van de MNX plaats. We kijken terug op een bijzonder programma, vol met nieuwe inzichten en handvatten om werk te maken van mediawijsheid en inclusie. Tom Palmaerts nam ons mee in zijn toekomstvisie op de diverse mediasamenleving. Samen met ruim 190 aanwezigen deelden we persoonlijke ervaringen, succesvolle praktijkvoorbeelden, vragen en dromen. Dat alles om samen te bouwen aan een inclusieve en mediawijze samenleving. Lees het verslag van de MNX21.

Vanuit Beeld en Geluid in Den Haag staan verschillende sprekers live klaar voor een plenair programma, via Zoom sluiten diverse voorlopers uit het netwerk aan voor interactieve sessies met de deelnemers van het event. De ruim 190 geïnteresseerden worden warm en muzikaal ontvangen door theatermaker Reinier Demeijer die een lied over de dag improviseert en alle online binnenstromende deelnemers al zingend welkom heet. Gedurende de hele dag verzorgt hij muzikale intermezzo’s, die als reflectiemoment en rustpunt in het programma dienen.

Iedereen mediawijs

Dagvoorzitter Devika Partiman start de dag met het benoemen van de missie van Netwerk Mediawijsheid: iedereen mediawijs. Kortom: iedereen moet actief, bewust, betrokken, veilig en kritisch gebruik kunnen maken van media in Nederland. Om nog dieper in te gaan op het waarom van de dag, spreekt ze met Mary Berkhout-Nio, programmadirecteur van Netwerk Mediawijsheid. Mary: “Het thema was een schot in de roos: door de coronapandemie ging Nederland massaal online en werden internet en media een lifeline.

Tegelijkertijd zagen we veel uitdagingen. Er waren groepen die niet online meekwamen, leerlingen die geen laptop hadden bijvoorbeeld, en groepen die wel online waren maar lang niet alle kansen benutten. En we zagen in de media ook veel desinformatie, nepnieuws en een toename in cybercrime. De noodzaak om goed in te spelen op al deze ontwikkelingen, is hoog. Dat komt mooi samen in het thema ‘All inclusive’. Als netwerk met meer dan duizend netwerkpartners hebben we een enorme kracht om ons hier samen voor in te zetten. Wil je écht met inclusiviteit en diversiteit aan de slag, dan moet je je erin storten.”

“Een groep is pas inclusief als die verschillen er ook mogen zijn, iedereen tot zijn recht komt, gelijke kansen krijgt en gelijk behandeld wordt.”

Maar wat betekenen inclusiviteit en diversiteit nu eigenlijk? Devika vertelt dat deze onderwerpen haar nauw aan het hart liggen. Ze is voorzitter van haar eigen stichting: Stem op een Vrouw. Daarmee richt ze zich op de politieke emancipatie en representatie van vrouwen in Nederland en zet zich in voor meer en een grotere verscheidenheid aan vrouwen in de politiek.

Devika: “Diversiteit beschrijft dat mensen van elkaar verschillen. Bijvoorbeeld in leeftijd, geslacht, woonplaats, sociale klasse en culturele of etnische achtergrond. Vaak wordt gedacht dat een diverse groep automatisch inclusief is. Maar: dat hoeft niet zo te zijn. Een groep is pas inclusief als die verschillen er ook mogen zijn, iedereen tot zijn recht komt, gelijke kansen krijgt en gelijk behandeld wordt. Een jaar geleden was ik bij een bijeenkomst van een vrouwentijdschrift. Daar was een enorme diverse groep vrouwen aanwezig. Het welkomstdrankje: een glas bubbels. Er zijn allerlei redenen te bedenken waarom je dat glas bubbels niet wilt drinken: je bent zwanger, je drinkt niet, je kickt af van een verslaving, religieuze redenen. Het lijkt onbenullig, maar inclusie is juist dat je daarover nadenkt.”

De toekomst van communicatie

Tijd voor keynote-spreker Tom Palmaerts om nog wat dieper in het onderwerp te duiken. Als trendwatcher en managing partner bij Trendwolves helpt hij bedrijven innoveren. Hij heeft dagelijks te maken met het vraagstuk welke rol media en techniek spelen in het maken van een connectie met mensen.

Tom: “Wil je werken aan de toekomst van een bedrijf, dan loop je tegen drie problemen aan. Allereerst: onderschatting, het idee dat een bepaalde nieuwe technologische ontwikkelingen niet van invloed is op het bedrijf. Ten tweede: timing, wanneer gaat het impact hebben op het bedrijf. En ten derde: voorstellingsvermogen, dat we vastzitten in het nu, terwijl morgen juist totaal anders kan zijn. Bij het aanpakken van die problemen is diversiteit een belangrijke speler. Hoe meer diverse mensen je om je heen hebt, hoe beter je een beeld over de toekomst kunt vormen en hoe makkelijker je blind spots weghaalt.”

“De maatschappij wordt namelijk steeds diverser. Kijk alleen al naar Antwerpen: drie op de vier jongeren heeft een andere origine dan Vlaams. Er is steeds minder gemeenschapsgevoel. We spreken van ‘splinternet’, waarin iedereen in zijn eigen communicatiebubbel leeft. Daarom moeten we werken aan inclusie, een echte connectie is voor iedereen belangrijk. Technologie kan er zeker aan bijdragen dat we ook in de toekomst met elkaar in gesprek gaan.”

“Het kan best dat er nieuwe ontwikkelingen zijn waarvan we straks zeggen: dat is [tijdens de coronapandemie] in gang gezet.”

“Globalisering van de wereld leidt aan de ene kant tot versplintering, en aan de andere kant juist tot meer verbondenheid dan ooit. Daarbij moeten we rekening blijven houden met onverwachte ontwikkelingen: ook de coronapandemie zal zijn uitwerking hebben op hoe we over tien jaar met elkaar leven. Het kan best dat er nieuwe ontwikkelingen zijn waarvan we straks zeggen: dat is toen in gang gezet.”

Aan de slag met diversiteit en inclusiviteit

Bij een inclusieve samenleving horen inclusieve media waarin iedereen op een gelijkwaardige manier wordt betrokken, aangesproken en gerepresenteerd. Daarnaast moet iedereen de voordelen van media kunnen benutten, de nadelen kunnen vermijden en zich beschermd weten in een wereld voor media. Daarom moeten we stilstaan bij inclusief bereik. En voor mediawijsheid-initiatieven geldt dat niemand mag worden uitgesloten, dus is inclusief ontwerp nodig.

Direct na de woorden van Tom volgen interactieve sessies rondom deze drie thema’s. Deze sessies zijn specifiek bedoeld om nieuwe netwerkpartners te ontmoeten, inspiratie op te doen en nieuwe invalshoeken en handvatten te krijgen om zelf met diversiteit en inclusiviteit aan de slag te gaan.

Interactieve sessies over inclusieve media

Onder leiding van voormalig minister van gehandicaptenzaken en nu beleidsadviseur inclusie Rick Brink delen netwerkpartners Diversion, Kim Dankoor, Games4Diversity en Mira Media hun best practices. Hiermee proberen ze antwoord te geven op de vraag: hoe kunnen (sociale) media bijdragen aan een meer inclusieve samenleving? En hoe voorkom je dat mensen juist worden uitgesloten door mediagebruik?

» Lees het uitgebreide verslag van de sessies over inclusieve media
Bekijk de interviews met deze vier netwerkpartners hieronder in de afspeellijst, of op YouTube:

Interactieve sessies over inclusief bereik

De sessies over inclusief bereik vinden plaats onder leiding van Leroy Niemel, voormalig brand manager van het Amsterdamse modehuis Filling Pieces en oprichter van cultural consultancy agency Canvas Black. In deze sessies delen netwerkpartners Alliantie Digitaal Samenleven, Plek 3 van Bibliotheek Venlo, Netwerk Filmeducatie en Common Frames hun best practices. Hiermee proberen ze antwoord te geven op de vraag: hoe bereik je met een mediawijsheidinitiatief je doelgroepen in deze diverse samenleving? En hoe zorg je dat niemand wordt uitgesloten? Het uitgebreide verslag van deze sessies verschijnt binnenkort.

» Lees het uitgebreide verslag van de sessies over inclusief bereik
Bekijk de interviews met deze vier netwerkpartners hieronder in de afspeellijst, of op YouTube:

Interactieve sessies over inclusief ontwerp

De sessies over inclusief ontwerp vinden plaats onder leiding van Wina Smeenk, innovatiestrateeg, ontwerper en oprichter van co-designbureau Wiens Ontwerperschap. In deze sessies delen netwerkpartners Niels Bloembergen, SeniorWeb, Beeld en Geluid en X11 hun best practices. Hiermee proberen ze antwoord te geven op de vraag: hoe kun je een mediawijs initiatief inclusief ontwerpen? Waar moet je op letten? En hoe toets je dat? Het uitgebreide verslag van deze sessies verschijnt binnenkort.

» Lees het uitgebreide verslag van de sessies over inclusief ontwerp
Bekijk de interviews met deze vier netwerkpartners hieronder in de afspeellijst, of op YouTube:

Challenge All Inclusive 2021

Met een nog grotere dosis informatie en inspiratie op zak is de MNX21 bijna voorbij. Maar niet voordat de deelnemers wordt uitgedaagd om zelf aan de slag te gaan met mediawijsheid. De opdracht: bedenk samen, met minstens één andere netwerkpartner, een mediawijsheid-initiatief waarin wordt ingezet op een van de drie thema’s van de MNX21. Meer weten? Hier lees je alles over de Challenge.

Afsluiting

Daarmee eindigt de MNX21 echt. Dagvoorzitter Devika geeft nog één belangrijke tip: “Schrijf je belangrijkste les op en noteer contactgegevens van andere netwerkpartners.” Tot slot zingt Reinier Demeijer het publiek thuis toe aan de hand van zijn aantekeningen over het event. Een bijzondere afsluiting van een bijzondere dag.